ماهیت گروه بریکس و روابط آن با جمهوری اسلامی ایران

به گزارش نماد اقتصاد، دفتر مطالعات سیاسی مرکز پژوهش های مجلس، در گزارشی با عنوان «تأملی در ماهیت گروه بریکس و روابط آن با جمهوری اسلامی ایران» با بیان اینکه «گروه بریکس» یکی از مهم‌ترین نمودهای نقش‌آفرینی قدرت‌های نوظهور در نظام بین‌الملل است، تصریح کرده که بریکس در‌واقع محصول تلاش جمعی «قدرت‌های نوظهور» برای تأثیرگذاری در اقتصاد سیاسی بین‌الملل است.

این گزارش «قدرت رابطه‌ای» کشورهای عضو بریکس را بیش‌ از «قدرت ساختاری» آنها دانسته و می‌افزاید که هرچه تعدد اعضای این گروه در قالب «بریکس +» افزایش پیدا کند؛ قابلیت‌های «گروه بریکس» به‌سمت توانایی‌های ساختاری بیشتر سوق خواهد یافت. بر این اساس «گروه بریکس» را می‌توان به‌عنوان یک چتر مشترک اقتصادی در سطح فرامنطقه‌ای با انگیزه‌های عمدتاً تجاری- فنی که در پی افزایش «قدرت ساختاری» در عرصه اقتصاد سیاسی بین‌الملل است تعریف کرد.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان می‌کند که سیزده کشور از‌جمله جمهوری اسلامی ایران، عربستان و ترکیه به‌طور رسمی درخواست خود را جهت پیوستن به «گروه بریکس» تحویل داده‌اند. ۶ کشور دیگر نیز به‌طور غیر‌رسمی متقاضی پیوستن به گروه بریکس شده‌اند.

براساس این گزارش نقش برخی از کشورهای عضو بریکس از‌جمله چین در جهت‌دهی به رویکرد این گروه بسیار حائز اهمیت است. در سال ۲۰۱۷ ایده جدیدی با عنوان «بریکس پلاس» توسط پکن مطرح شد. گروه بریکس هنوز معیارهای مورد نظر را برای پذیرش اعضای جدید اعلام نکرده‌ است. در این راستا قرار شده ‌است که معیارهای مورد نظر در نشست سران بریکس در مرداد‌ماه ۱۴۰۲ در آفریقای جنوبی مشخص شود.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان می‌کند که عضویت جمهوری اسلامی ایران در «گروه بریکس» مجموعه‌ای از فرصت‌های بالقوه شامل ساده‌سازی روش‌های پرداخت و کاهش وابستگی کشورهای بریکس به مؤسسات مالی جهانی وابسته به غرب از طریق ایجاد سامانه نوین پرداخت با عنوان «بریکس پی»، فرصت عضویت در شبکه سوئیفت بین کشورهای عضو بریکس، تعمیق «همکاری‌های میان شبکه‌ای» در نواحی مختلف جهان، برای تهران ایجاد خواهد کرد.

همچنین قدرت اقتصادی بریکس مهم‌ترین فرصتی است که کشورهای در حال توسعه را به مشارکت با این گروه بین‌المللی ترغیب کرده است. ضمن آنکه «گروه بریکس» بر خلاف سایر نهادهای وابسته به کشورهای غربی ساختار بسته‌ای ندارد. بنابراین رشد تولید ناخالص داخلی گروه بریکس باعث جذابیت آن برای کشورهای در حال توسعه شده ‌است.

این گزارش عنوان می‌کند که عضویت تهران و کشورهای همسایه در گروه بریکس «سیاست همسایگی» جمهوری اسلامی ایران در سطح دوجانبه و چندجانبه را تسریع و تسهیل خواهد کرد. همچنین همکاری جمهوری اسلامی ایران با گروه بریکس ترجمان «اقتصاد مقاومتی» در ابعاد بین‌المللی است. ضمن آنکه همکاری جمهوری اسلامی ایران با «گروه بریکس» نقش پیشران را در پیشبرد «دیپلماسی اقتصادی» جمهوری اسلامی ایران با قدرت‌های نوظهور ایفا می‌کند.

انتهای پیام/

خبرنگار: حامد فراهانی