عدم آمادگی مرسک و ادنوک برای بازگشت به مسیر دریای سرخ؛
ناامنی دریای سرخ، برگ برنده ایران در رقابت ترانزیتی منطقهای

به گزارش نماد اقتصاد، دو شرکت بزرگ کشتیرانی، روز جمعه اعلام کردند که هنوز تمایلی به ازسرگیری تردد در مسیرهای کانال سوئز ندارند. این تصمیم در حالی گرفته شد که شبهنظامیان یمنی اوایل هفته اظهار داشتند در صورت برقراری آتشبس در غزه، حملات به کشتیهای عبوری از خلیج عدن و دریای سرخ کاهش خواهد یافت.
به گزارش رویترز، شرکت دانمارکی *مرسک* و بخش لجستیک شرکت ملی نفت ابوظبی (ادنوک)، از این اظهارات حوثیها بهعنوان “گامی در مسیر درست” استقبال کردند. با اینحال، این شرکتها تأکید کردند که برای اطمینان از امنیت کشتیها و خدمه خود، همچنان محمولهها را از مسیر دماغه امید نیک در آفریقا عبور خواهند داد.
شرکت مرسک در بیانیهای اعلام کرد: “ایمنی خدمه، کشتیها و محمولههای ما اولویت اصلی است. تا زمانی که عبور ایمن و پایدار از منطقه تضمین نشود، به مسیر جایگزین ادامه خواهیم داد.”
تهدیدات امنیتی در دریای سرخ
از زمان آغاز جنگ غزه در اواخر سال ۲۰۲۳، که به دنبال حملات حماس در ۷ اکتبر و پاسخ اسرائیل شدت گرفت، حوثیها حملات مکرری به کشتیهای عبوری از تنگه بابالمندب انجام دادهاند. این حملات، بدون توجه به ملیت کشتیها، باعث ایجاد ناامنی در این مسیر استراتژیک شده است.
هفته گذشته، شبهنظامیان حوثی خدمه ۲۵ نفره کشتی گلکسی لیدر با پرچم باهاما را آزاد کردند. این کشتی در نوامبر ۲۰۲۳ توسط آنها ربوده شده بود. همچنین، حوثیها اعلام کردند که در صورت تحقق آتشبس میان اسرائیل و حماس، حملات خود را محدود به کشتیهای اسرائیلی یا متعلق به اتباع اسرائیل خواهند کرد.
اختلال در تجارت جهانی
در ۱۴ ماه گذشته، حملات حوثیها باعث اختلال گسترده در تجارت جهانی، تأخیر در حملونقل، و افزایش قیمتها شده است. بااینحال، اعلامیه اخیر آنها امیدهایی را برای بازگشت وضعیت عادی به مسیر دریای سرخ ایجاد کرده است.
حسن الخطیب، وزیر سرمایهگذاری و تجارت خارجی مصر، روز پنجشنبه گفت که دولت نسبت به برقراری آتشبس “محتاطانه خوشبین” است. او همچنین اشاره کرد که مذاکرات با شرکتهای کشتیرانی برای بازگشت به کانال سوئز در جریان است. این کانال از زمان آغاز بحران، شاهد کاهش ۶۰ تا ۷۰ درصدی درآمد خود بوده است.
آینده کانال سوئز
خطیب در مصاحبهای با تلویزیون بلومبرگ در مجمع جهانی اقتصاد داووس، اذعان کرد که بازگشت فوری به کانال سوئز قابل انتظار نیست. او افزود: “ما باید مطمئن شویم که امنیت کامل برقرار شده است.”
در همین حال، عبدالکریم المصابی، مدیرعامل بخش لجستیک ادنوک، روز جمعه تأکید کرد که هنوز برای قضاوت درباره پایان بحران زود است. او گفت: “آتشبس ممکن است شکننده باشد و نمیتوان ریسک فرستادن کارکنان به این منطقه را پذیرفت.”
مقامات کانال سوئز نیز اعلام کردهاند که توسعه این آبراه با سرعت ادامه دارد و انتظار میرود تا پایان مارس تکمیل شود.
بحران دریای سرخ؛ فرصت طلایی ایران برای تبدیل شدن به شاهراه تجارت جهانی
اگرچه نشانههایی از کاهش تنشها در منطقه به چشم میخورد، اما شرکتهای بزرگ کشتیرانی هنوز برای بازگشت به مسیرهای دریای سرخ محتاط هستند. امنیت خدمه و کشتیها همچنان اولویت اصلی این شرکتها باقی مانده است.
این خبر میتواند از چند زاویه برای ایران اهمیت داشته باشد و تبعات و فرصتهایی را به همراه داشته باشد.
- افزایش اهمیت مسیرهای جایگزین
با کاهش تمایل شرکتهای کشتیرانی به عبور از کانال سوئز و مسیر دریای سرخ، مسیرهای جایگزین مثل کریدور شمال-جنوب (INSTC) که ایران در آن نقش کلیدی دارد، بیشتر مورد توجه قرار میگیرند. صنعت کشتیرانی ایران میتواند از این فرصت برای جذب بخشی از جریان حملونقل جهانی استفاده کند و مسیرهای ترانزیتی خود را تبلیغ کند.
- تقویت موقعیت استراتژیک ایران
با توجه به شرایط ناامن در بابالمندب و دریای سرخ، مسیرهای زمینی و ریلی ایران (مانند مسیر چابهار به کشورهای آسیای میانه و روسیه) بهعنوان گزینهای امنتر مطرح میشوند. این موضوع میتواند سرمایهگذاری و همکاریهای بیشتری را به سمت ایران جلب کند.
- نقش در حل مناقشات منطقهای
ایران، بهعنوان یکی از بازیگران اصلی در حمایت از گروههای همسو در یمن (حوثیها)، میتواند با مدیریت صحیح نقش خود، جایگاه دیپلماتیکش را تقویت کند. کاهش تنشها و مشارکت در آتشبس میتواند باعث تقویت روابط ایران با کشورهای منطقه و جهان شود.
- افزایش درآمد ترانزیتی
اگر مسیرهای ایران بهعنوان جایگزین برای حملونقل بینالمللی استفاده شود، این امر میتواند درآمد ارزی کشور را از طریق عوارض ترانزیتی و توسعه زیرساختها افزایش دهد.
راهکارهای بازسازی نقش ایران در حمل و نقل خاورمیانه
- توسعه کریدور شمال-جنوب
سرمایهگذاری در تکمیل پروژههای زیرساختی نظیر خطوط ریلی و بنادر (چابهار و بندرعباس) برای جذب جریان حملونقل بینالمللی ضروری است.
- مذاکرات دیپلماتیک
ایران میتواند نقش میانجیگری فعال در مناقشات منطقهای ایفا کند و از این طریق اعتماد کشورهای همسایه و بازیگران بینالمللی را جلب کند.
- افزایش همکاری با روسیه و هند
از طریق تقویت همکاری در کریدور شمال-جنوب، ایران میتواند سهم خود را در تجارت جهانی افزایش دهد و با شرکای استراتژیک خود روابط اقتصادی عمیقتری ایجاد کند.
- توسعه دیپلماسی حملونقل:
ایران باید با تبلیغ مزیتهای مسیرهای خود در مجامع بینالمللی، شرکتهای کشتیرانی را متقاعد به استفاده از ظرفیتهای موجود کند.
بهطور کلی، صنعت کشتیرانی ایران میتواند با برنامهریزی هوشمندانه و سرمایهگذاری در مسیرهای جایگزین، از این شرایط بهرهبرداری کند و جایگاه استراتژیک خود را در تجارت جهانی تقویت کند.
انتهای پیام
