ناترازی انرژی؛ توفیق اجباری برای سلامت و محیط زیست در پی داشت
به دنبال انرژی پاک در نمایشگاهی با سوخت فسیلی!
به گزارش نماد اقتصاد، سالهاست گوش شنوایی برای فغان دوستداران سلامت مردم و حتی متولیان بهداشت برای مخاطرات آلودگی هوا برای شهروندان و همچنین فریادهای دوستداران محیط زیست وجود ندارد، ستیز با محیط زیست و تکیه بر سوختهای فسیلی به گواه آمار وزارت بهداشت سالانه جان بیش از 35 هزار نفر را میگیرد. حاصل خشکاندن تالابها و رودخانهها و چشمهها، ریزگردهایی است که چندین سال است نفس همه را بند آورده است؛ تلخ است بپذیریم اما به واقع هم آبهای سطحی و هم آبهای زیرزمینی را خشکاندند برای ایدههای همچون کشت هندوانه! آبهای زیرزمینی میلیونها سال دیگر برمیگردند؛ اما نفسهایی که بند آمد هرگز بر نمیگردند و اینک سفرههایی که به خاطر ناترازیهای مختلف از جمله انرژی هر روز کوچکتر میشوند.
برای رهایی از ابر بحران ناترازی انرژی، حتی اگر دوره های گذشته نمایشگاه بینالمللی انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری انرژی برق خروجی قابل ملاحظه ای نداشتند چهاردهمین نمایشگاه که با شعار «انرژیهای تجدیدپذیر، توسعه سرمایهگذاری، مصرف کارآمد انرژی» تا فردا در محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی دایر است، بیش از همیشه در کانون توجه قرار دارد.
در این نمایشگاه چهار روزه ۱۵۰ شرکت داخلی و ۱۹ شرکت خارجی، با ارائه آخرین تکنولوژیها و دستاوردها برای پاسخگویی به نیاز اصلی جامعه به انرژیهای تجدیدپذیر، با محوریت انرژیهای خورشیدی، بادی، زمین گرمایی، بهرهوری، بهینهسازی و صرفهجویی انرژی، تجهیزات کاهنده مصرف و حضور شرکتهای مشاور، پیمانکاران خدمات، تأمینکنندگان، دانشبنیانها و… مشارکت دارند.
انرژیهای تجدیدناپذیر، آن دسته از انرژیهایی است که تجدیدشدن منابع آنها سالهای بسیار حتی میلیونها سال وقت لازم دارد. مانند سوختهای فسیلی که شامل نفت، گاز طبیعی، زغالسنگ، اورانیوم و … هستند.اما منظور از انرژیهای تجدیدپذیر، انرژی ناشی از فرآیندهای طبیعی است که سرعت جایگزین شدن آن برابر یا حتی سریعتر از سرعت مصرف آن باشد، یا به تعریف دیگر در طول حیات یک نسل به چرخه طبیعت بازگردد، مانند انرژی برقآبی، خورشیدی، بادی، زمین گرمایی، زیست توده.
در کشور در حدود ۱۳۵۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر وجود دارد که بیش از ۹۰ درصد آنرا نیروگاههای برقآبی تشکیل میدهند.
امضای چندین تفاهمنامه و مواقفتنامه
در جریان این نمایشگاه چندین قرارداد، تفاهمنامه، موافقتنامه با موضوعاتی همچون توسعه نیروگاههای تجدیدپذیر و فناوریهای مرتبط با آن و نیز اجرای طرحهای مرتبط با بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست میان سازمان ساتبا و بخش خصوصی امضا و مبادله شد.
تفاهمنامه طراحی و احداث نیروگاههای خورشیدی با ظرفیت مجموع ۶۰۰ مگاوات میان کنسرسیوم مانا انرژی پاک و تامین انرژی مانا و سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوروی انرژی برق (ساتبا)، تفاهمنامه همکاری دیگری برای اجرای طرح تولید برق خورشیدی و مدیریت بار توسط سامانه ترکیبی شامل سیستمهای تولید انرژی خورشیدی و ذخیره ساز در مشترکان خانگی و تجاری، موافقتنامهای نیز با موضوع احداث ۲۳۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی و ۵۰۰ مگاوات نیروگاه بادی میان وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح (سازمان توسعه منابع انرژی) و وزارت نیرو ( ساتبا) مبادله شد.
سیرجان قطب انرژی خورشیدی میشود
افشین نادری شریف، معاون تحقیقات صنعتی وزیر دفاع گفتطی توافق وزیر دفاع و نیرو، تفاهمی بین سازمان توسعه منابع انرژی توان و ساتبا صورت گرفت که مقرر شد با همکاری دو سازمان ۲۸۰۰ مگاوات(۲۳۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی و ۵۰۰ مگاوات) در کشور احداث کنیم. در زمینه ساخت نیروگاههای کوچک مقیاس طبق پیشنهاد وزیر دفاع، از ظرفیت ساختمانهای دولتی، پارکینگها، مدارس و بیمارستانها استفاده میشود. تقسیم کار به مقیاسهای کوچک میتواند سرمایه گذاری را تسهیل و بخش زیادی از نیاز کشور به برق را تأمین کند.
وی اضافه کرد: در همین راستا یک نیروگاه بزرگ مقیاس در سیرجان کرمان و ۱۸ ساختگاه در استانهای اصفهان، قم، کرمان، تهران، مشهد، سمنان ایجاد میشود.
نیاز به 15 میلیارد دلار سرمایهگذاری
یاور عنانی ، نائب رییس انجمن انرژی های تجدیدپذیر ایران، رفع ناترازی را نیازمند ساخت حداقل ۲۵ هزار مگاوات نیروگاههای تجدید پذیر دانست و تصریح کرد: صنعت انرژیهای تجدیدپذیر نیاز به سرمایهگذاری دارد و برای این منظور نیاز به حدود ۱۲ تا ۱۵ میلیارد دلار سرمایه گذاری است و انجام این فعالیتها در زمان طلایی اثرگذاری دارد. ما در روز ۳۰۰ میلیون مترمکعب کسری گاز در روز داریم و بهترین راه حل، استفاده از انرژیهای تجدید پذیر و حل موانع موجود در این مسیر است که موجب شده از هر ۱۰۰ سرمایه گذار ۳۰ سرمایه گذار موفق شوند.
وی افزود: ۱۵ مجوز برای سرمایهگذاری در زمینه ساخت نیروگاه تجدیدپذیر باید دریافت شود که کار را برای سرمایه گذار سخت میکند. اگر بخواهیم سالانه برای تولید 3000 مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر سرمایهگذاری کنیم نیاز به حدود ۲ میلیارد دلار سرمایهگذاری است که یک میلیارد دلار آن نیاز به تخصیص ارز دارد؛ امید است این میزان منابع مالی به دست سرمایه گذار برسد.
ضرورت امنیت برای سرمایهگذاران
پیام باقری، رییس سندیکای صنعت برق ایران با بیان اینکه هدفگذاریهای وزارت نیرو و دولت برای حدود ۳۰ هزار مگاوات برق تجدید پذیر، طرف تقاضای بازار انرژیهای تجدیدپذیر را شکل میدهد، در خصوص اینکه دولت باید چه مشوقهایی را برای بخش خصوصی به جهت حضور در صنعت برق تجدید پذیر ایجاد کند، گفت: مهمترین مشوق دولت، کنار زدن اقتصاد دستوری است؛ بهترین کار کمرنگ شدن نقش دولت در اقتصاد به طور عملی است. دولت باید نقش حاکمیتی، حمایتی و نظارتی داشته باشد. بخش خصوصی حتما نیازمند حمایت و پشتیبانی چه در بسترسازی چه در فراهم آوردن محیط سرمایهگذاری و چه در بهبود قوانین و مشوقهای حمایتی است. محیط سرمایهگذاری باید محیط امنی برای سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی ما باشد تا بتوانیم آنها را راغب به توسعه همه بخش های اقتصاد ایران به ویژه بخش تجدیدپذیر کرد.
وعده حمایت از شرکتهای فعال و تعویض 115 هزار کولر گازی
محسن طرزطلب معاون وزیر نیرو و رییس سازمان ساتبا در زمینههای مختلف از جمله ارائه تسهیلات، رفع موانع و گسترش تولید با شرکتهای فعال در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر گفت وگو و تبادل نظر کرده و قولهای مساعدی برای حمایت از شرکتها داد.
معاون وزیر نیرو با اشاره به انعقاد چند قرارداد و تفاهمنامه مهم در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری برق در حاشیه نمایشگاه، اظهار کرد: قرارداد با شرکت مانا انرژی پاک برای احداث ۶۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی، قرارداد با گروه صنعتی انتخاب برای تعویض حدود ۱۱۵ هزار کولر گازی پنجرهای، تفاهمنامه با وزارت دفاع برای احداث نیروگاه خورشیدی و تفاهم نامه با شرکت آب و نیرو برای تقویت همکاری در راستای احداث نیروگاه های تجدیدپذیر با فناوری (خورشیدی، بادی و برق ابی ) به ظرفیت مجموع ایجاد ۶۰۰ مگاوات از جمله قراردادهای خوبی بود که در حاشیه این نمایشگاه منعقد شده است.
به گفته رییس سازمان ساتبا، دولت مشوقهای خوبی را برای سرمایهگذاران در حوزه انرژیهای تجدید پذیر ارائه میدهد که از جمله آنها تسهیل دریافت مجوزهای زمین، مجوزهای حوزه محیط زیست، تخصیص ارز، مجوز وثایق و… است و مصوبات جدیدی در این زمینه نیز به زودی اعلام میشود.
رئیس سازمان ساتبا ادامه داد: با توجه به مشوقهای در نظر گرفته شده، سرمایه گذاری که علاقهمند است بیش از ۵۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی احداث کند میتواند از مشوقها استفاده کرده و در حوزه تامین مالی با ارائه مستندات به صندوق توسعه ملی یا خطوط اعتباری دولت، معرفی میشود.
نیازمند نهضت ملی انرژی خورشیدی
حمیدرضا صالحی ، رییس انجمن سازندگان و تامین کنندگان کالا و خدمات انرژی های تجدیدپذیر (ساتکا) گفت: در این حوزه نیازمند راهاندازی یک نهضت پنل خورشیدی هستیم، اگر در هر خانه به میزان ۵ کیلووات سامانه خورشیدی نصب شده و از این مسیر یک میلیون خانواده را تجهیز کنیم و برای این کار تخصیص وام صورت بگیرد، ۵۰۰۰ مگاوات در سال برق خورشیدی تولید میشود که آمار بسیار خوبی است. این کار باید ضمن توجه و تمرکز به پروژههای بزرگ ملّی انجام شود و همچنین منافع سازندگان و تولیدکنندگان داخلی حفظ شود.
6 هزار پروژه بسیج
احسان فرهی، دبیر قرارگاه اقتصاد مقاومتی سازمان بسیج مستضعفین اظهار کرد: سازمان بسیج سازندگی به صورت جدی به پروژه انرژی های تجدید پذیر ورود کرده و جهاد روشنایی را در کشور آغاز کرده است. حدود 6000 پروژه برای ساخت سامانه های خورشیدی ۵ کیلوواتی را درسطح کشور با اولویت مناطق محروم نصب کردهایم و تا پایان سال امیدواریم ۱۰ هزار پروژه برای احداث سامانه های خورشیدی ۵ کیلوواتی دیگر در کشور اجرا شود. همچنین ۱۶۰۰ تعاونی آماده کرده ایم تا پروژه های احداث سامانه های ۲۰۰ کیلوواتی را به صورت تجمیعی در سراسر کشور نصب کنیم و با اجرای این پروژه های تجمیعی بتوانیم مشکلات این حوزه را رفع کنیم.
تولید برق توسط مددجویان
عزتی مشاور معاونت اشتغال کمیته امداد امام خمینی (ره) با اشاره به اینکه احداث سامانه های خورشیدی ۵ کیلوواتی حمایتی کمیته امداد امام خمینی (ره) از مهمترین اقداماتی است که برای ایجاد اشتغال و تامین نیازهای انرژی از سوی کمیته امداد و توسط مددجویان اجرایی می شود، گفت: در سال هایی که طرح نیروگاه خورشیدی به عنوان طرح های اشتغال زا دنبال می شود توانسته ایم به ایجاد اشتغال برای مددجویان بپردازیم.
وی با بیان اینکه در این زمینه از سال ۹۴ تا ۱۴۰۰ حدود ۲۷۹۱ طرح اجرایی شده است، افزود: تاکنون بیش از ۴۸ هزار مددجو شناسایی شده که از این تعداد با ۲۴ هزار نفر قرار خرید تضمینی منعقد و حدود ۱۵ هزار نفر از این قراردادها، اجرایی و برق تولیدی آنها به شبکه سراسری متصل شده است.
14 مگاپروژه دولت
در ادامه این نشست عبدالرضا حسینی مهر، مجری طرح توسعه نیروگاههای خورشیدی شرکت توانیر گفت: در دولت چهاردهم تعداد ۱۴ مگاپروژه جهت کاهش ناترازی تولید و مصرف تا پیک سال ۱۴۰۴ تعریف شده است تا بتوانیم شاهد کاهش ناترازی انرژی در کشور باشیم. توسعه نیروگاه های تجدید پذیر به میزان ۳۰ هزار مگاوات شامل ۲۵ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی و ۵ هزار مگاوات نیروگاه بادی از مهمترین پروژه های در دستور کار در این زمینه است.
کره جنوبی کجاست؟
پروفسور هوانگ، استاد دانشگاه ملی سئول در کره جنوبی در سخنرانی تصویریزمینه های همکاری بین دو کشور در گذار انرژی و ملزومات دستیابی به ظرفیت 30 گیگاواتی نیروگاه های تجدیدپذیر در ایران را برشمرد و گفت: ظرفیت نصب شده تولید برق در کره جنوبی هم اکنون نزدیک به 149 گیگاوات است، انواع منابع تولید پراکنده از جمله تجدیدپذیرها در آن 38 گیگاوات از برق را تامین می کنند و بقیه به نیروگاه های اتمی (26 گیگاوات) و حرارتی (85 گیگاوات) اختصاص دارد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: دولت کره جنوبی هدفگذاری برای کاهش 40 درصدی انتشار کربن تا سال 2030 و کربن زدایی کامل تا سال 2050 را در برنامه دارد که بر مبنای آن تاکنون نزدیک به 25 گیگاوات نیروگاه خورشیدی، 10 گیگاوات ساعت ظرفیت ذخیرهسازی باتری و نزدیک به 600 هزار نقطه شارژ خودروی برقی در کره جنوبی احداث شده است، اما برای دستیابی به هدف 508 گیگاواتی تولید برق پاک همچنین حرکت 20 میلیون خودرو برقی در جادهها تا سال 2050، کره جنوبی به شبکه برقی کاملا هوشمند و دیجیتال نیاز دارد.
وی با اشاره به تامین نزدیک 90 درصد انرژی ایران از سوخت های فسیلی، دستیابی به هدف 30 گیگاواتی تولید برق تجدیدپذیر در سال 2030 را مستلزم یک برنامه جامع در توسعه شبکه هوشمند برق، تامین گسترده منابع مالی، ظرفیت سازی نیروی انسانی و توسعه مدلهای کسب و کار جدید دانست .
دنیا به این سو میرود
آیشانی لابه ، نماینده مقیم برنامه توسعه سازمان ملل متحد(UNDP) در ایران با تشریح زمینه های همکاری نهادهای بین المللی در گذار انرژی در ایران گفت: در سه سال گذشته نزدیک به ۳۲۸ پروژه در ۱۲۸ کشور جهان توسط این نهاد پیاده سازی شده است که نزدیک به ۲۰۰ میلیون نفر از آن در جهان منتفع شدهاند.
وی افزود: بسیاری از این پروژه ها در حوزه برق رسانی، کاهش ریسک و تسهیل تامین مالی و ارائه ضمانت در پروژههای تجدیدپذیر، بهرهوری و حملونقل الکتریکی، همچنین حمایت از سیاستگذاری کلان در بخشهای عمومی و دولتی کشورهای مختلف بوده است.
وی، آمادگی UNDP را برای همکاری با ایران در راستای توسعه نیروگاههای تجدیدپذیر، بهرهوری و شبکههای هوشمند برق اعلام و خاطرنشان کرد: در سال ۲۰۲۴ دو سوم سرمایه گذاری جهانی در حوزه انرژی به فناوری انرژیهای پاک و زیر ساختهای مرتبط اختصاص یافته است.
وی اظهار امیدواری کرد، UNDP بتواند تسهیلگر دسترسی ایران به منابع مالی بین المللی، انتقال فناوری انرژیهای پاک و اشتراک دانش در حوزه انرژی های تجدیدپذیر و بهرهوری باشد.
اهمیت ذخیرهسازی انرژی پاک
اکبر ادیب فر، مدیر عامل شرکت توسعه صنعتی و مهندسی رسا انرژی سبز به اهمیت ذخیره سازهای انرژی برای توسعه انرژی های تجدیدپذیر پرداخت و گفت: اگر تمام برنامه های توسعه انرژی های تجدیدپذیر هم محقق شوند بدون وجود ذخیره سازها بی فایده است. موضوع انرژیهای تجدیدپذیر در ایران با تمرکز بر نیروگاه های بادی و خورشیدی است که انرژی های متغیری هستند و راهکار این موضوع، ذخیره سازها هستند.
ادیبفر، ذخیرسازها را شامل ذخیرسازهای مکانیکی، الکتریکی، حرارتی، الکتروشیمیایی و شیمیایی برشمرد که هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارند و گفت: یکی از مهمترین مباحث در نیروگاههای خورشیدی، شبکه هوشمند توسعه یافته و زیرساخت های ذخیره است.
همچنین بهرام صادقی، مدیرعامل گروه اقتصادی و صنعتی آبر به مبحث ساختمانهای صفر انرژی پرداخت و گفت: اکنون در ایران، ۳۹ درصد انرژی در ساختمان مصرف میشود که کاهش این میزان میتواند به صنعت کمک کند. استفاده از پنلهای خورشیدی در سقف، سایبان ها، طاقچهها، روشهایی برای استفاده از نور طبیعی در طول روز، کنترل هوشمند ساختمان و استفاده از تجهیزات با مصرف کمتر از جمله راهکارهایی است که در نمونه های عملی بررسی شده و بسیار اثرگذار هستند.
سرزمین گنج انرژی پایدار
مریم رنجبر نایب رئیس انجمن هیدروژن و پیل سوختی ایران در کارگاه “هیدروژن؛ پل پایدار بین انرژیهای تجدیدپذیر و آیندهای بدون کربن” با اشاره به کاربردهای هیدروژن خاطرنشان کرد: توصیه من، تولید برق به هر طریق از تجدیدپذیرهاست که کاربردهای آن ذخیرهسازی وسیع انرژی برای استفاده در آینده، حمل و نقل و سوخت خودروها، قطارها و کشتیها، استفاده صنعتی برای تولید فولاد و کودهای شیمیایی و انعطاف پذیر کردن شبکه انرژی است.
وی افزود:برای استفاده از برق شبکه برای تولید هیدروژن باید یک فرآیند جذب کربن در کنار نیروگاههایهای برق قرار گیرد که ضمن جلوگیری از آلایندههای محیط زیست و حفاظت از طبیعت، از انتشار عمدهی CO۲ حاصل از سوختهای فسیلی به اتمسفر جلوگیری کرده و موجب کاهش تولید گازهای گلخانهای و کاهش گرمای کره زمین به واسطهی سوختهای فسیلی است.
رنجبر تأکید کرد: کشور ما بر روی گنج انرژی و مواد معدنی نشسته است، اما متأسفانه بدون فرآوری و خامفروشی فروخته میشود در حالی که میتوانیم خودمان از آن استفاده کنیم.
روشنایی مکان برگزاری نمایشگاه با سوخت فسیلی
اما چیزی که در این نمایشگاه از نظرها دور نماند اینکه حتی روشنایی خود این نمایشگاه و به وطر کلی برق آن از سوخت های فسیلی تامین می شود در این راستا در جلسه ای که با حضور ابراهیم شیخ معاون وزیر صمت، محسن طرزطلب، رییس سازمان ساتبا، مالک شریعتی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی و برخی فعالان حوزه انرژیهای تجدیدپذیر برگزار شد، برظرفیت سازی مجدد در نمایشگاههای بینالمللی تهران و شهر آفتاب با نصب سامانه های خورشیدی تاکید شد.
انتهای پیام