قفل شدن 3 دهه ای دولت ها روی سیاست های ضدمردمی

دکتر فرشاد مومنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، با بیان اینکه اولین اقدام برای نجات ایران، ارائه گزارش شفاف از وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، امنیتی، بین المللی و اکولوژیکی ایران است، تاکید کرد: در دهه 90، حدود 700میلیارد دلار ارز و هزاران هزار میلیارد تومان پول ملی در این اقتصاد در این 10 سال تزریق شده و برایندش رشد صفر و سقوط 30درصدی در درآمد سرانه آحاد مردم ایران بوده است. نکته کلیدی این است که اگر از دهه 90، افق دید را 20 ساله کنیم، اوضاع به مراتب از آنچه که در دهه 90 مشاهده شد، بدتر می شود. اگر این روندها، ادامه داشته باشد، دهه جدید به مراتب فاجعه آمیزتر از دهه های 80 و 90 خواهد بود.

 به گزارش نماد اقتصاد، دکتر فرشاد مومنی رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد که در نشست «دولت چهاردهم، و بایسته‌های توسعه فراگیر» به مناسبت رونمایی از کتاب «توسعه متزلزل» در این موسسه سخن می گفت، با یادآوری اینکه این دهمین جلسه برای آسیب شناسی مسائل کشور است که برای ارائه کمک فکری به دولت چهاردهم مطرح می شود، تصریح کرد: اگر دولتی، بدون ایدئولوژی، بدون آرمان و برنامه باشد، اگر بر سر خوانی از دریای حسن نیت هم نشسته باشد، محکوم به شکست خواهد بود. در چارچوب مفهوم فراگیری، تلاش شد این نکته برجسته شود که در هر برنامه ای که دولت طراحی می کند، باید دائما به خودشان گوشزد کنند که نسبت تخصیص منابع جدیدی که اتفاق می افتد، با منافع فراگیر مردم چیست.

وی ادامه داد:  در ماه های پایانی دولت آقای رئیسی، جلوه هایی از بحثهایی به نام مردم می شنیدیم که بسیار معنی دار بود و حکایت از این داشت که بخش اعظم گرفتاریهایی که ایران دچارش است به جعل تئوریک و فقر آگاهی های حکومتگران از ابتدایی ترین دانستنی ها درباره واقعیتهای موجود کشورمان ریشه می گیرد. راجع به حسن نیت افراد نمی خواهیم تردیدی داشته باشیم ، اما یک باره گفتند چون دغدغه رفاه مردم را داریم، خرید و فروش هواپیمای شخصی را آزاد کردیم. یک تحولی در اولویت گذاری و فهم از اولویتهای این جامعه، گریبان این حکومت را گرفته و این مساله هم اصلا اختصاص به دولت رئیسی ندارد. در همین دولت آقای پزشکیان هم باید پرسید که اکنون چه وقت مطرح کردن ایده تغییر پایتخت بود، چه وقت مطرح کردن ایده شوک به قیمت بنزین و ایده آزادسازی واردات خودرو بود!؟ ایده آزادسازی خرید و فروش هواپیما، خیلی برخورنده تر است اما از نظر مضمون و ماهیت، اینها هیچ تفاوتی با هم ندارند.

او افزود: اینکه در 35 ساله گذشته، هر دولتی که بر سرکار می آید در جهت گیری های اصلی معطوف به شوک درمانی و آزادسازی افراطی واردات کالاهای لوکس و مصرفی، هیچ تغییری ایجاد نمی شود، برای یک متفکر توسعه، نشانه یک هشدار بزرگی است که سیستم در دام درونی شدن وابستگی می افتد. یعنی به اعتبار منافع شوم و ضد توسعه ای مفت خوارگان سیستم جهتگیری هایی اتخاذ می کند که حتی اگر بیرونی ها هم اراده ای بر گسترش و تعمیق وابستگی های ذلت آور اقتصاد ایران به بیرون نداشته باشد، این سیاستها آن کار را استمرار می بخشد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه هر کس در 35 سال گذشته در ایران روی کار آمده شعارهای متفاوتی را بیان کرده اما در حیطه اقتصادی، روی سیاستهای به شدت ضدمردمی قفل شده است، گفت: این سیاستها، به صورت فراگیر، شرافتمندترین افراد این جامعه را به نفع عده ای برخوردار غیرمولد تنبیه می کند. این مساله ای بسیار حیاتی است.

 برنامه هفتم؛ بدون جدول منابع و مصارف!

مومنی گفت: از این زاویه، به دولت جدید، صمیمانه و خاضعانه می گویم برای حرکت به سمت بهبود وضعیت، هیچ عنصری به اندازه ارائه یک تصویری عالمانه و شرافتمندانه از واقعیتهای موجود و مهمترین روندهای واگرایی وجود ندارد. بارها تاکید کردیم اینکه آقای پزشکیان خود را به برنامه متعهد بداند، عنصر مثبتی است اما اگر قرار باشد این به معنای قفل شدن بر برنامه بی کفایت، بی کیفیت و ضدتوسعه برنامه هفتم باشد ، می تواند خطرناک باشد. حتما باید برنامه اصلاح و تکمیل برای برنامه هفتم را در دستور کار قرار دهند.

به گفته رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد ؛ یکی از مشکوک ترین و شوم ترین بدعتها در برنامه هفتم مصوب، طفره روی از ارائه یک گزارش درباره واقعیتهای موجود بوده است. از دریچه اقتصاد سیاسی می توان توضیح داد که چرا ماجرا از این قرار است. مساله دیگری که درباره برنامه هفتم گوشزد کردیم که این یک سنت شوم، مشکوک و به غایت فاسد و منحرف کننده رابطه مردم با حکومت به سمت ابتذال و انحطاط است ، این بوده که این برنامه، در تاریخ برنامه ریزی ایران، تنها برنامه ای است که جدول منابع و مصارف ندارد. نه منابع و مصارف ارزی و نه ریالی!

گام نخست ارائه گزارش وضع موجود

وی با تاکید بر اینکه اولین اقدام برای نجات ایران، ارائه گزارش شفاف از وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، امنیتی، بین المللی و اکولوژیکی ایران است و گفت: طفره رفتن از این اقدام، باب فرصت طلبی و فساد و فراگیر سازی بی اعتمادی مردم را بازتر می کند. این مساله ای حیاتی است. علاوه بر آن، آن نشانه هایی که حکایت از اقتصاد غارتی و ظالمانه و بهره کشانه بودن مناسبات کنونی به زیان اکثریت مردم و به نفع یک اقلیت است، را حتی با چشمان غیرمسلح هم می توان دید.

این اقتصاددان با یادآوری اینکه دهه 1390 را، در گزارشهای رسمی، به صراحت «از دست رفته» نام می برند و می گویند حدود 700میلیارد دلار ارز و هزاران هزار میلیارد تومان پول ملی در این اقتصاد در این 10 سال تزریق شده و برایندش رشد صفر و سقوط 30درصدی در درآمد سرانه آحاد مردم ایران بوده است، افزود: برای اینکه تصویر دقیق تری از این مناسبات بهره کشانه و پوک کننده نظم اقتصادی و اجتماعی ما پدیدار کرده، می توانیم شاخص های دیگری هم مطرح کنیم. گزارشهای رسمی می گوید در این دهه، اندازه نقدینگی هزار درصد رشد کرده، در حالی که رشد تولید صفر بوده است. جامعه ای که رشد تولیدش صفر و تقاضایش هزاردرصد بوده، در اسارت قدرتها قرار گرفته است.

مومنی اضافه کرد: در این دوره، با روند نزولی نرخ تشکیل سرمایه ثابت هم روبرو بودیم، وضعیت در سالهای پایانی این دهه آنچنان فاجعه آمیز شده که کل سرمایه‌گذاریها حتی قادر به جبران استهلاکهای آن دوره هم نیست، به این معنا است که رفتارهای فسادزای سیاستهای تورم زا و اشتغال زدا و برپا کننده مناسبات بهره کش ظالمانه و استثماری، این جامعه را از درون پوسانده است. اصلا زمان تعارف و مجامله نیست. وقتی اوضاع تشکیل سرمایه ثابت به این صورت است، به معنای این است که ورودی های جدید به بازار کار، به موازات اینکه اندازه شان هر سال بیشتر می شود، سطح تحصیلاتشان هم بالاتر می رود، چشم انداز روشنی نخواهند داشت.

هشدار نسبت به جبران کسری بودجه با قیمت ارز

این استاد اقتصاد، با بیان اینکه بارها به دولت تاکید کردیم این مناسباتی که چنین وضعیتی ایجاد کرده را باید تغییر دهید، گفت: آقای پزشکیان و همکارانش باید بدانند، در این 35 سال گذشته، حکومتگران تنها بلد بودند تا افتضاح و فسادی پیش آمد، قیمت حاملهای انرژی و ارز را افزایش دهند. انحطاط هم از درون این وضعیت بیرون آمده. با ژست عدالت، اینها را برای ما به عنوان راه حل جا نزنید! خیلی متاسفم بگویم که علائم بسیار نگران کننده ای وجود دارد، که آنها در ظاهر به شکلی از بازی با قیمت بنزین صرف نظر می کنند و سراغ بازی با قیمت ارز می روند.

رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد یادآورشد: نکته کلیدی این است که اگر از دهه 90، افق دید را 20 ساله کنیم، اوضاع به مراتب از آنچه که در دهه 90 مشاهده شد، بدتر می شود. اگر این روندها، ادامه داشته باشد، دهه جدید به مراتب فاجعه آمیزتر از دهه های 80 و 90 خواهد بود.

مومنی توضیح داد: نمی شود نرخ ارز و تورم با چنین شیب تندی حرکت کند، اما به دستمزد نیروی کار می رسد، از خطر تورم صحبت کنند! این خیلی ظالمانه است. در واقع مردم را توجیه می کند که پناهی برای ما وجود ندارد و خودمان باید برای خودمان فکری کنیم. برجسته ترین متفکران حقوق طبیعی می گویند، اگر وضعیت فقر از حدودی گذشت، تعرض به حقوق مالکیت، تبدیل به قاعده پذیرفته می شود. چون به حقوق اولیه انسانی اکثریت جمعیت، دائما تعرض می شود.

وی با بیان اینکه در شرایطی که گزارشهای رسمی می گوید بیش از 30درصد کل جمعیت، زیر خط فقر است و بیش از 40درصد کل جمعیت هم در آستانه فروافتادن به زیرخطر فقر هستند، در چنین شرایطی به خاطر مردم خرید و فروش هواپیمای شخصی را آزاد می کنید یا بر زخم مردم نمک می زنید!؟ گفت: رشد 10هزار 25درصدی نقدینگی، دربرابر رشد 36درصدی تولید، مساله بسیار تکان دهنده ای است که البته راجع به کیفیت این تولید هم حرفی نمی زنیم!

انتهای پیام

منبع: جماران