رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد:
از وضعیت مطلوب ذخایر طلا و ارز کشور تا ساماندهی بانک ها و صندوق های قرض الحسنه
به گزارش نماد اقتصاد، مهمترین بخش از اظهارات محمدرضا فرزین در برنامه گفت وگوی ویژه سیما به این شرح است:
تشریح فرآیند بازار ارز تجاری
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به راه اندازی بازار ارز تجاری گفت: این بازار به گونه ای است که ارز تجاری به صورت بازار و در قالب حراج در اختیار متقاضیان قرار می گیرد. پیش از این بازار مشکل ارزی وجود داشت که صرفاً بازار مرتبط با اسکناس ارز بود. همچنین از نظر حجم معاملات نیز حجم بازار حواله در سال گذشته 70 میلیارد دلار بود، در حالی که حجم بازار اسکناس حدود دو الی سه میلیارد دلار بود. روز شنبه و با آغاز به کار بازار و در نخستین معاملات، نرخ حدود 59 هزار و 600 بود. در روز جاری نیز نرخ معاملات حدود 61 هزار و 200 تا 300 کشف شد ضمن اینکه معاملات نیز کاملاً آزاد بود و افراد می توانستند در هر نرخی نسبت به فروش ارز اقدام و ارز خود را در سامانه عرضه کنند؛ همچنین خریداران نیز نرخ خود را مطرح کردند و در نهایت نرخ ارز توافقی در پایان روز شکل گرفت.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه هیچ سقف وکفی برای نرخ در بازار ارز تجاری وجود خاطرنشان کرد : برای مثال ممکن است شخصی نرخ ارز خود را 80 تا90هزار تومان بگذارد ولی با این نرخ خریداری وجود ندارد؛ یا فرد دیگری به دنبال آن است که ارز خود را با قیمت 40 هزار بخرد اما فروشنده ای برای آن وجود ندارد. لذا در بازار ارز تجاری نرخ براساس سیستم حراج و جورسازی شکل می گیرد.
وی افزود : تقارن آغاز به کار بازار ارز تجاری با تعطیلات هفته جاری موجب شد که بسیاری از شرکت ها نتوانند نسبت به عرضه ارز اقدام کنند.
رئیس کل بانک مرکزی ضمن تأکید بر اینکه راه اندازی سامانه ارز تجاری اتفاق جدیدی نیست و صرفاً ارز توافقی که پیش از این نیز وجود داشت به بازار تبدیل شده است، خاطرنشان کرد : براین اساس از ابتدای هفته جاری قانونی ابلاغی به بانک مرکزی، اجرایی شده است و در حال حاضر یک بازار ارز توافقی ایجادشده و سامانه نیما به این بازار منتقل شده است و همانطور که بارها عنوان شده است معاملات در بازار ارز تجاری براساس حراج و نرخ نیز حوالی 63 تا 64 هزار تومان است.
تبدیل 20 درصد ذخایر ارزی به طلا
دکتر فرزین تاکید کرد: تولید نفت کشور و ذخایر ارزی کشور کاهش پیدا نکرده است. در حال حاضر ایران در آمار خرید طلا توسط بانک های مرکزی جهان، جزء پنج کشور اول در خرید طلاست و 20 درصد ذخایر ارزی کشور را به طلا تبدیل کردیم .
دکتر فرزین با بیان اینکه بانک مرکزی یکی از بالاترین ذخایر طلا را براساس نسبت مجموع ذخایر ارزی داراست گفت: برای آینده نیز نگرانی وجود ندارد چراکه درتولید نفت مشکلی به وجود نیامده است. تولید و سرمایه گذاری نفت در حال افزایش است .
وضعیت مطلوب ذخایر ارزی
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به آمار تامین ارز مورد نیاز بخشهای مختلف اقتصادی عنوان کرد: سال گذشته نزدیک به 65 میلیارد دلار در قالب سامانه نیما، ارز توافقی و ارز ترجیحی عرضه شد. تاکنون در سال جاری 51 میلیارد دلار ارز عرضه شده و پیش بینی می شود تا پایان سال بیش از 70 میلیارد دلار ارز عرضه خواهد شد که این میزان شش درصد بالاتر از سال گذشته و ناشی از افزایش ذخایر ارزی است. بنابراین در شرایط کنونی علاوه بر اینکه با ذخایر ارزی، ذخایر طلای بیشتری خریداری شده است ، در عین حال ارز مورد نیاز تجارت حدود شش درصد بیشتر از سال گذشته عرضه شد.
وی با بیان اینکه ذی نفعان افزایش نرخ ارز در کشور تلاش می کنند با شایعات ارزی دل مردم را خالی کنند به مردم اطمینان داد که وضعیت ذخایر ارزی مطلوب است و بعد از پایان تعطیلات جاری در کشور شاهد افزایش عرضه ارز در بازار خواهیم بود.
پیشگیری از خالی فروشی
دکتر فرزین بااشاره به مزیت های سامانه ارز تجاری گفت: اولین مزیت بازار مذکور این است که معاملات به صورت حراج و در قالب سیستم جورسازی انجام می شود و به این ترتیب از کوتاژ فروشی و خالی فروشی جلوگیری می شود چراکه در این بازار، بانکها به عنوان کارگزار واردکننده و صادرکننده حضور دارند و لذا امکان خالی‌فروش وجود ندارد . متأسفانه پدیده خالی فروش در مسأله مرتبط با چای دبش وجود داشت که دیگر به واسطه این سامانه چنین امری ممکن نیست.
به گفته رئیس کل بانک مرکزی امکان تسویه ریالی و ارزی از طریق دو بانک به صورت همزمان، کاهش هزینه جست‌وجود به دلیل وجود سیستم جورسازی (مچینگ) و شکل گیری قیمت براساس مکانیسم عرض و تقاضا و دستوری نبودن نرخ از جمله مزیت های بازار ارز تجاری است.
وی تأکید کرد: نرخ کشف شده در بازار ارز تجاری بر معاملات ارزی کشور غالب میشود و امیدواریم که در آینده نزدیک علامت دهی بازار غیررسمی و قاچاق کاهش یابد.
تغییری در تامین ارز کالاهای اساسی به وجود نیامده است
عالی ترین مقام بانک مرکزی با اشاره به دستور رئیس جمهور برای حمایت از معیشت مردم مبنی بر تامین ارز 28500 تومانی برای تامین کالاهای اساسی و دارو در سالجاری گفت: حدود یک ماه ونیم پیش عنوان شد که میزان ارز ۲۸۵۰۰ تومانی کاهش یابد چراکه براساس برآوردها امسال 15 میلیارد دلار برای کالاهای اساسی و دارو ارز 28500 تومانی باید پرداخت می شد و طبق برنامه ریزی‌ها مقرر شده بود حدود 11.5 میلیارد دلار به کالاهاسی اساسی و 3.5 میلیارد دلار به دارو اختصاص یابد. اما بعدتر، بحثی مطرح شد که به دلیل کسری بودجه دولت، رقم 15 میلیارد دلار به 12 میلیارد دلار کاهش یابد تا دولت مابقی یا همان 3 میلیارد دلار را در سامانه نیما به فروش برساند و دولت بخشی از ریال خود را به جهت کسری بودجه تأمین کند.
وی ادامه داد: هنگامی که این برنامه در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت مطرح شد، رئیس جمهور به دلیل اهمیت مقوله معیشت مردم با کاهش رقم ارز دارو و کالاهای اساسی در برنامه یاد شده مخالفت کردند. لذا همچنان بر رقم 15 میلیارد دلار برای تأمین ارز کالاهای اساسی و دارو تأکید شد و نظر تیم اقتصادی دولت بر تأمین 15 میلیارد دلار قرار گرفت. لذا هیچ اتفاقی در تأمین ارز کالای اساسی با ارز ترجیحی چه درخصوص نرخ و چه در زمان میزان آن برای سال جاری رخ نداده است.
رئیس کل بانک مرکزی در توضیح و پاسخ به برنامه سال آینده درباره نرخ و میزان ارز ترجیحی گفت: برای سال آینده این اختیار به دولت داده شده است و اگر دولت حس کرد که معیشت مردم به خطر می‌افتد از روش دیگری نسبت به تأمین نیازهای بودجه ای خود اقدام می‌کند و هیچ برنامه قطعی هم اکنون در این زمینه وجود ندارد.
220 همت افزایش سرمایه نظام بانکی
رئیس کل بانک مرکزی در بخش دیگری از این گفتگو با اشاره به برنامه اصلاح نظام بانکی به اقدامات انجام شده در این زمینه پرداخت و گفت: یکی از مشکلات بانک های کشور کفایت سرمایه پایین آنهاست. به گونه ای که سال گذشته این نسبت منفی 2 درصد بود. این در حالی است که در سند بازل این نسبت برای هر بانک 8 درصد تعیین شده است. نسبت کفایت سرمایه پایین بدین معناست که سهامدار به نسبت تسهیلات پرداخت شده به افزایش سرمایه اقدام نکرده است. لذا بانکها را ملزم به افزایش سرمایه کردیم.
وی با بیان اینکه در سالجاری تاکنون ۲۲۰ همت افزایش سرمایه در شبکه بانکی انجام شده است و این میزان تاپایان سال جاری به بیش از ۴۰۰ همت افزایش می یابد گفت :این افزایش سرمایه در بانکهایی همچون بانک ملی، بانک سپه، بانک پارسیان، بانک شهر و بانک ملت انجام شده است .
رئیس کل بانک مرکزی افزود: کل سرمایه نظام بانکی نزدیک به 518 همت است. اگر در سال جاری حدود 400 همت افزایش سرمایه در بانکها عملی شود ، تقریباً سرمایه بانکها نزدیک به دو برابر افزایش می یابد و امیدواریم نسبت کفایت سرمایه منفی یک درصد در سال جاری را به ۲ تا ۳ درصد برساند و در سال بعد به سمت نسبت کفایت سرمایه 8 حرکت کنیم.
وی با بیان اینکه تا این لحظه، سرمایه نظام بانکی ۴۳ درصد رشد داشته و امیدواریم این رقم به ۷۰ تا ۸۰ درصد و در نهایت ۱۰۰ درصد افزایش یابد خاطرنشان کرد : افزایش سرمایه بانکها موجب افزایش توان وام‌دهی بانکها میشود و از سوی دیگر، آثار تورمی آن نیز کاهش می‌یابد و این یک اقدام اساسی و مهم در تقویت نظام بانکی و کسب‌وکار آنهاست. لذا هر بانکی که کفایت سرمایه مطلوبی ندارد، باید به سمت کفایت سرمایه 8 درصدی حرکت کند.
استارت برنامه اصلاح بانک آینده
دکتر فرزین در ادامه با اشاره برنامه اصلاحی بانک مرکزی برای بانک آینده از نهایی شد این برنامه خبرداد و گفت :بانک آینده از موضوعات مهم جلسات بانک مرکزی بوده و برنامه اصلاح این بانک به‌طور جدی در دستور کار قرار دارد و هفته آینده جلسه ویژه‌ای برای تصویب برنامه اصلاحی بانک آینده برگزار خواهد شد. پس از تصویب برنامه در هیأت عالی، و تأیید جلسه سران ،اصلاح این بانک آغاز خواهد شد.
فرزین تأکید کرد: برنامه اصلاح بانک آینده یک برنامه اساسی است که تغییرات مهمی در شاخص کفایت سرمایه کل نظام بانکی ایجاد خواهد کرد. چراکه یکی از مشکلات فعلی اثر بالای بانک آینده بر کلیت اعداد مرتبط با نظام بانکی است و جزئیات آن به اطلاع مردم از طریق صداوسیما خواهد رسید.
ساماندهی صندوق های قرض‌الحسنه ریز و درشت
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه به ساماندهی صندوق‌های قرض‌الحسنه اشاره کرد و گفت: صندوق‌های قرض‌الحسنه یکی از نهاد‌های بسیار مؤثر در تأمین مالی خرد هستند که با هزینه کم و بدون بروکراسی به مردم خدمات ارائه می‌دهند و از این‌رو بسیار مورد رضایت مردم هستند. البته در این میان تخلفاتی نیز وجود داشته که نیاز به ساماندهی دارد.
وی افزود: تاکنون ۳،۵۰۶ صندوق قرض‌الحسنه شناسایی شده است که ۹۶ درصد آنها صندوق‌های کوچک هستند. صندوق‌های کوچک به صندوق‌هایی اطلاق میشود که سرمایه آنها زیر ۲۰۰ میلیون تومان است. بنابراین در آیین‌نامه جدید، صندوق‌های خرد (با سرمایه تا ۱۰۰ میلیون تومان) و کوچک (با سرمایه تا ۲۰۰ میلیون تومان) از دریافت مجوز معاف شده‌اند. این صندوق‌ها صرفاً موظف هستند هر شش ماه تا یکسال گزارشی از فعالیت خود به بانک مرکزی ارائه کنند.
دکتر فرزین افزود: چهار درصد از کل صندوق‌های قرض الحسنه متوسط و بزرگ هستند، تحت نظارت بانک مرکزی قرار می‌گیرند که سرمایه صندوق‌های متوسط، بیش از ۲.۵ میلیارد تومان و سرمایه صندوق‌های بزرگ بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان است. این صندوق‌ها باید از بانک مرکزی مجوز دریافت کنند، حسابرسی شوند و تحت نظارت سامانه‌ای قرار گیرند.
وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای ساماندهی صندوق های قرض الحسنه متوسط و بزرگ یادآور شد: در حال حاضر آیین‌نامه جدیدی در این زمینه تدوین و صندوق‌ها شناسایی شده‌اند. همچنین جلسات متعددی نیز با مسئولان این صندوق‌ها برگزار شده است و به‌زودی و در اولین فرصت این آیین‌نامه پس از تصویب هیأت عالی ابلاغ خواهد شد.
رئیس کل بانک مرکزی اظهار کرد: در صورتی که آیین‌نامه مذکور مصوب و اجرایی شود، بانک مرکزی می‌تواند در آینده از طریق شبکه مویرگی صندوق های قرض الحسنه، منابعی را به این آنها اختصاص دهد تا بتوانند به‌راحتی و به‌صورت هدفمند خانوار‌ها را حمایت کنند.
ارائه آمار تسهیلات قرض الحسنه ازدواج و فرزندآوری
دکتر فرزین در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره آمار وام‌های قرض‌الحسنه با بیان اینکه در حال حاضر تقریباً ۲۳ درصد از کل تسهیلات به خانوار پرداخت میشود؛ این سهم پیش از این ۱۳ درصد بوده است خاطرنشان کرد :یکی از دلایل این رشد پرداخت تسهیلات ازدواج و فرزند اوری است و پرداخت این تسهیلات از دغدغه‌های بانک مرکزی است و در نظام بانکی به آن توجه می شود، بنابراین سهم خانوار‌ها از تسهیلات رو به افزایش است.
وی با بیان اینکه شبکه بانکی به موجب قانون تا پایان سال مکلف به پرداخت ۲۰۰ همت وام ازدواج و فرزندآوری است خاطرنشان کرد : تا ۲۶ آذر ماه سال جاری، ۱۶۴ همت وام ازدواج به ۴۹۰ هزار متقاضی این تسهیلات پرداخت شده است که درصد تحقق آن بر اساس برنامه زمان بندی شده ابلاغی به شبکه بانکی ۱۵۲ درصد است، یعنی شبکه بانکی ۵۲ درصد از برنامه در این بخش جلوتر است و این امر ناشی از اقدام بانک مرکزی مبنی بر کاهش ۵۰ همت از ذخیره قانونی بانکها و اختصاص ان به پرداخت وام ازدواج است تا صف متقاضیان در این بخش کوتاه شود.
دکتر فرزین یادآور شد: تاکنون ۳۵ همت وام فرزندآوری به ۴۳۵ هزار نفر پرداخت شده است و درصد رشد وام فرزند آوری ۱۰۲ است و نظام بانکی ۲ درصد از برنامه جلوتر است.
عالی ترین مقام بانک مرکزی درخصوص متقاضیان در صف وام فرزندآوری و ازدواج عنوان کرد: در حال حاضر ۴۸۰ هزار نفر در صف وام ازدواج هستند و همین حدود نیز در صف وام فرزندآوری هستند. پرداخت تسهیلات به این متقاضیان نیازمند ۱۹۱ همت منابع است.
وی افزود: فکر می‌کنم در بودجه مبلغ وام ازدواج افزایش نداشته است و برای وام ازدواج، فرزندآوری و اشتغال ۳۵۰ همت پیش بینی شده است و آنچه که در قانون دیده شده است حتماً برای سال آینده پرداخت خواهیم کرد.
اتصال شبکه کارت‌های بانکی ایران و روسیه
دکتر فرزین با اشاره به اتصال شبکه پرداخت ایران و روسیه گفت: ایران و روسیه عضو بریکس هستند و توافق با روسیه برای اتصال شبکه بانکی و کارت‌های بانکی دو کشور انجام شده است و در این زمینه پیوند کامل حاصل شده و بانک‌های دو کشور روابط کارگزاری خود را اغاز کرده اند ، خودپردازها و شبکه های کارتی دو کشور نیز به هم وصل شده اند و در این زمینه پروژه‌هایی طراحی شده که در حال پیشرفت هستند.
رئیس کل بانک مرکزی در خصوص اخرین وضعیت اتصال شبکه بانکی کشور به عراق و ترکیه هم بیان کرد: در مورد ترکیه تلاش هایی صورت گرفته اما هنوز اتصال کارت ها میسر نشده است و در حال حاضر به دنبال آن هستیم که کارت‌های پرداخت را برای گردشگران ایرانی که به ترکیه می‌روند فراهیم کنیم تا اینگونه شبکه کارتی دو کشور متصل شود، اما تاکنون این اقدام صورت نگرفته است. البته این موضوع را بخش خصوصی بایستی پیگیری کند و نه بانک مرکزی، اما در تلاش هستیم تا این اقدام را انجام دهیم. اما در حال حاضر و به دلایلی تاکنون اتصال شبکه کارتی ایران به عراق و ترکیه امکان پذیر نیست، هرچند ما تلاش خود را در این زمینه به کار خواهیم بست و امیدوارم چنین شرایطی در آینده محقق شود.
نرخ رشد نقدینگی 28.1 درصد
دکتر فرزین در بخش دیگری از این گفتگو با اشاره به اخرین وضعیت امار نقدینگی و پایه پولی گفت: در سال گذشته هدف‌گذاری بانک مرکزی برای نرخ رشد نقدینگی کاهش این نرخ به ۲۵ درصد بود که خوشبختانه تا پایان سال این متغیر به ۲۴.۳ درصد رسید و بانک مرکزی توانست به هدف‌تعیین شده و حتی اندکی کمتر برسد همچنین با برنامه ریزی انجام شده رشد پول کنترل شد هرچند نباید زیاد جلو رشد پول را گرفت، چون ممکن است انسداد پولی ایجاد شود و تعیین این میزان و تنظیم آن به شرایط اقتصادی کشور بستگی دارد.
وی افزود: در سال جاری نیز نرخ رشد نقدینگی را در کانال ۲۵ درصد حفظ خواهد شد اما طی 5-6 ماه اخیر به دلیل شوک‌های مختلف و غیرقابل پیش بینی، نرخ رشد نقدینگی محقق نشد، همچنین برای جلوگیری از انسداد پولی و به دلیل اینکه بخش‌هایی مشکل نقدینگی داشتند، محدود نرخ رشد نقدینگی را کاهش داده شد . به طوری که تا یک ماه پیش نرخ رشد نقدینگی به ۲۸.۶ درصد رسید. البته بانک مرکزی مجدداً با عملیات بازار باز، نرخ رشد نقدینگی را کاهش داد و امروز این رقم به ۲۸.۱ درصد کاهش یافته است.
بسته 200 همتی برای صنایع
رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: نرخ رشد پایه پولی که طی سالهای گذشته معمولاً بیش از ۴۰ درصد بود در حال حاضر این نرخ به ۲۰.۴یا 20.5 درصد کاهش یافته است، بنابراین بانک مرکزی بر پول مسلط شده و نگرانی در این زمینه ندارد. البته بانک مرکزی در تلاش است انسداد پولی به وجود نیاید، به همین دلیل نیز برای این که صنعت دچار مشکل نشود، در قالب بسته ۲۵۰ همتی به صنایع کمک هایی می شود که از این رقم، ۲۰۰ همت برای صنعت، ۵۰ همت برای کشاورزی است و برای صنعت نفت نیز بسته‌های ریالی و ارزی تعریف شده است.
دکتر فرزین در پایان تأکید کرد: امیدواریم با همکاری تجار، فعالان اقتصادی و بانکها برنامه‌هایمان را در حوزه ارزی و ریالی به خوبی اجرا کنیم. بانک مرکزی نگران آینده نیست. افرادی که فضای روانی جامعه را بر هم می‌زنند و دائماً در بازار اضطراب به وجود می‌آورند بدانند که بانک مرکزی با اقتدار کامل سیاست‌های خود را به ویژه در زمینه سیاست‌های ارزی پیش خواهد برد و در جای هیچ نگرانی وجود ندارد.
انتهای پیام
