دریای تغییرات: برنامه ششم توسعه و چالش‌های صنعت کشتیرانی
جایگاه صنعت کشتیرانی ایران در خاورمیانه
به گزارش اداره اقتصادی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) ایران در سال ۲۰۲۲ با داشتن ۹۴۲ کشتی، یکی از بزرگترین قدرت‌های تجارت دریایی منطقه بوده است. ایران پس از ترکیه، دومین قدرت در این حوزه در منطقه و بیست و پنجمین کشور جهان است و بعد از ایران، امارات با ۶۳۶ کشتی قرار دارد. همچنین، ناوگان کشتیرانی ایران بیش از دو برابر ناوگان کشتیرانی عربستان سعودی با ۴۱۳ کشتی سومین قدرت تجارت دریایی در منطقه خاورمیانه است.
اهداف کلیدی برای آینده‌ای پایدار
به گزارش نماد اقتصاد، یکی از اهداف کلیدی این برنامه، افزایش ظرفیت کانتینری بنادر به ۹ میلیون TEU تا سال ۱۴۰۰ بود. این در حالی است که ظرفیت کانتینری در سال ۱۳۹۶ معادل ۵.۹۴ میلیون TEU بوده است و افزایش ظرفیت اسمی بنادر نیز علی‌رغم محدودیت‌های منابع، جزو اولویت‌های اساسی اعلام شد که باید ظرفیت اسمی بنادر به ۲۷۰ میلیون تن برسد و هم‌زمان ظرفیت پایانه‌های مسافری دریایی تا ۲۷ میلیون نفر افزایش یابد.
این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد، میزان تخلیه و بارگیری کالاهای نفتی طی پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۳، معادل ۴۳ میلیون و ۹۶ هزار و ۴۱۴ تن و جمع تخلیه و بارگیری کالاهای غیرنفتی ۵۱ میلیون و ۱۸۸ هزار و ۶۲ تن بوده است؛ همچنین مجموع تخلیه‌وبارگیری کالاهای نفتی و غیرنفتی در ۵ ماه امسال معادل ۹۴ میلیون و ۲۸۴ هزار و ۴۷۶ تن بوده است.
همچنین، میزان تخلیه کالاهای نفتی در این بازه زمانی در بنادر مالکیتی و حاکمیتی سازمان بنادر و دریانوردی، معادل ۱۰ میلیون و ۹۶۴ هزار و ۲۴۸ تن بوده است که طبق ارزیابی‌های صورت گرفته میزان تخلیه کالاهای غیرنفتی معادل۲۱ میلیون و ۲۹۱ هزار و ۹۸ تن و مجموع تخلیه کالاهای نفتی و غیرنفتی معادل ۳۲ میلیون و ۲۵۵ هزار و ۳۴۶ تن بوده است.
عمر ناوگان دریایی : چالشی برای کارایی و ایمنی
با وجود این اهداف بلندپروازانه، صنعت دریایی ایران با چالش‌های جدی مواجه است. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، عمر بالای ناوگان دریایی است که به طور میانگین بیش از ۲۰ سال می‌باشد. این مسئله نه تنها بر کارایی و ایمنی عملیات دریایی تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه برنامه نوسازی ناوگان را تحت فشار قرار می‌دهد. طبق اظهارات برخی کارشناسان، کاهش سن ناوگان کشتیرانی باید به یک اولویت تبدیل شود و میانگین سن ناوگان باید در یک برنامه 10 ساله به زیر ۱۰ سال برسد.
تأمین نیروی انسانی: مانع یا فرصت؟
چالش دیگر تأمین نیروی انسانی متخصص است. کارکنان کشتی‌ها با رقابتی جدی در بازار کار جهانی مواجه هستند که ممکن است به خروج نیروی کار ماهر از کشور بینجامد. برای غلبه بر این مشکل، نیاز به تربیت رده‌های مختلف نیروی انسانی و بهبود شرایط کاری و دستمزد وجود دارد.
عزم کشتیرانی جمهوری اسلامی برای نوسازی ناوگان
به گزارش نماد اقتصاد، محمدرضا مدرس خیابانی، مدیرعامل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، در مجمع عمومی اخیر از عزم این سازمان برای جوان‌سازی ناوگان و توسعه کریدورهای حمل و نقل دریایی اشاره کرد و گفت: “به دنبال کاهش عمر ناوگان هستیم و قصد داریم تا این هدف را در یک دهه محقق کنیم.” همچنین، وی بر ضرورت افزایش ظرفیت حمل بار و تأکید بر استفاده از تولیدات داخلی برای نوسازی ناوگان تأکید کردند.
مدرس خیابانی به اهمیت همکاری بین‌المللی و داخلی در تحقق این اهداف اشاره کرد و گفت: بودجه کنونی دولت برای توسعه ناوگان دریایی کافی نیست و باید با ارائه تسهیلات و معافیت‌های مالی، جذابیت سرمایه‌گذاری را افزایش داد.
تحقق اهداف توسعه با همکاری و هماهنگی بیشتر دستگاه‌ها
در مجموع، صنعت دریایی ایران در آستانه تحولی بزرگ قرار دارد. با توجه به اینکه اهداف تعیین‌شده در برنامه ششم توسعه، برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگی بین سازمان‌ها و دولت را می‌طلبد، ضروری است که اقداماتی جدی در راستای نوسازی ناوگان و بهبود زیرساخت‌ها انجام شود. فقط در این صورت است که می‌توان به تحقق اهداف بلندمدت و ایجاد یک صنعت دریایی کارآمد در ایران امیدوار بود.
انتهای پیام
