راهکار اقتصادی پزشکیان؛ تشکیل تیم اقتصادی ویژه و استخراج 5 اولویت کشور
به گزارش نماد اقتصاد، رئیس جمهور در خصوص این تیم اقتصادی گفت: گروه اقتصادی دولت متشکل از وزیر اقتصاد، معاون برنامه و بودجه، رئیس بانک مرکزی، آقای دکتر طیب‌نیا به عنوان مشاور عالی رئیس جمهور با اساتید دانشگاه‌ها و اقتصاددان‌ها، جلساتی گذاشتند، به چند برنامه رسیدند که برای تغییر روند اقتصادی کشور باید به این چند عنوان و برنامه توجه کنیم.
پزشکیان ادامه داد: یکی بحث رشد سرمایه‌گذاری و تولید، دوم بحث ناترازی‌ها و ثبات اقتصادی، سوم بحث معیشت مردم و ثبات در امنیت غذایی که باید وجود داشته باشد، چهارم بحث ناترازی‌هاست که باید درمان شود و پنجم برنامه‌های اولویت‌دار صنایع یا کارهایی که پیشران اقتصاد و تولید‌ند. این 5 مورد را اینها در آوردند و 25 زیرمجموعه و زیربرنامه درآورند و در بعضی جاها به یک مفهوم و یا برنامه مشترک با کارشناسان رسیدند. داریم روی این کار می‌کنیم، ما نهایتاً باید مشکل ناترازی‌ها را باید حل کنیم، اگر حل نکنیم روزی به جایی می‌رسیم که نمی‌شود کاری کرد.
بخش هایی از صحبت های رئیس جمهور در پی می آید:
ناترازی ها در مرز بحران
واقعیت این است که ما با ناترازی‌های بسیار بدی مواجه هستیم. ناترازی گاز، برق، انرژی و آب، پول و محیط زیست داریم و همه آن در حدی هستند که ممکن است به بحران تبدیل شوند، همان وضعیتی که اتفاق افتاد و مجبور شدیم بگوییم روزانه 2 ساعت برق قطع شود.
در تابستان که ما نبودیم، برق کارخانه‌ها را قطع کرده بودند. تولید قرار بود امسال افزایش پیدا کند، اما نه تنها افزایش پیدا نکرد، بلکه مقداری هم با مشکل مواجه شد. واقعیت این است که نیروگاه‌های ما کفاف نیازهای ما را نمی‌دهد، به اضافه اینکه برقی که در کشور داریم و مصرف می‌کنیم به عنوان سرانه چند برابر انگلستان، کانادا و آلمان است. یعنی ما برق کم داریم و چند برابر هم بیشتر از کسانی که برق دارند، مصرف می‌کنیم.
ذخایر نفت و گاز و گازوئیل و سوخت ما در نیروگاه‌ها سال قبل در همین روزها بیش از 3 میلیارد بود و امسال یک میلیارد و خرده‌ای است. این اگر به هفتصد میلیون متر مکعب برسد، دیگر نمی‌توانیم سوخت نیروگاه‌ها را بدهیم. من نمی‌توانم طوری مدیریت کنم که در زمستان مجبور شویم گاز خانه‌ها را قطع کنیم. اگر الان مراقبت نکنم زمستان باید گاز قطع شود. گاز قطع شد در سرما چه می‌شود کرد.
آیا دولت چهاردهم برنامه جامعی دارد برای حل این مشکل یا باز هم مثل سال‌های قبل مقطعی این اتفاقات می‌افتاد تصمیم‌گیری‌های مقطعی خواهیم داشت؟
زمین سوخته تحویل ندهیم
این روند ناترازی‌ها در دولت‌های قبلی، یک روندی است که اتفاق افتاده و الان رسیده به جایی که بحرانی شده است.
قبلاً مسکن می‌زدند و یک اتفاقی می‌افتاد. از یک جایی قطع می‌کردند به جای دیگری می‌زدند و کارهایی می‌کردند. الان چاه‌های نفت را که باید به آنها گاز تزریق کنیم، داریم از آنها گاز می‌کشیم. معنی‌اش این است که دیگر نمی‌توانیم آن نفتی که در آن وجود دارد استخراج کنیم، برای اینکه قاطی می‌شود و برنمی‌گردد. باید کاری کنیم که بتوانیم به چاه‌های نفت‌مان گاز تزریق کنیم.
اگر برای نسل آینده نتوانیم مدیریت کنیم، زمین سوخته به آنها تحویل می‌دهیم. ما دومین کشور از نظر ذخایر گاز هستیم، از نظر نفت و گاز و منابع در دنیا جایگاه بالایی داریم، چرا باید به این وضع بیفتیم که الان افتادیم، برای اینکه درمان نکردیم و تا آمدیم دست بزنیم گفتند نه.
هزینه 4 میلیارد دلاری واردات بنزین
ناترازی یک مجموعه است. نوعی که باید با آن برخورد کنیم، مهم است. ما الان پول بازنشسته‌ها، گندمکار، حقوق پرسنل را نمی‌توانیم بدهیم. 4 میلیارد می‌دهیم به بنزین با قیمت گران وارد می‌کنیم و به قیمت 1500 یا 3 هزار تومان می‌فروشیم، باید همچنان این کار را بکنیم؟هیچ کارشناسی در ایران و یا در دنیا این روند را قبول ندارد. درمان می‌خواهد، این درمان را چگونه باید انجام داد؟!
اینجا باید برگردیم به محور چهارم آن برنامه که گفتم، باید با نگاه به معیشت مردم و زندگی و خورد و خوراک و زندگی مردم این مداخله انجام شود. هر مداخله‌ای بخواهیم انجام دهیم باید آن فشار و یا تورمی که شما فکر می‌کنید بر مردم وارد می‌شود، جلوی آن را بگیریم.
الان کل اعتبار و یا ارزی که ما مثلاً به دانشگاه‌ها می‌دهیم چقدر باشد خوب است، 2 میلیارد دلار، حتی شاید5/1 میلیارد دلار، دانشگاهی که آینده مملکت و جوانان ما و فردای ما را می‌سازد.
الان در کشور امارات فقط برای هوش مصنوعی 6 میلیارد دلار پول گذاشتند، ما برای مجموع دانشگاه‌ها 2 میلیارد لار گذاشتیم. چگونه می‌خواهیم آینده را در رقابت علمی و فنی و عقب نمانیم.
وقتی به بنزین دلار می‌دهیم و وارد می‌کنیم کسری بودجه ایجاد می‌شود و کسری تورم می‌آورد و به اقشار پایین جامعه صدمه می‌زند. تورم از جیب مردم و محرومین و کارمندان پول برداشتن است وقتی این کار را می‌کنیم به آنها فشار می‌آوریم که نباید بیاوریم.
با این همه منابع به کجا رسیدیم؟
این که چگونه باید عمل کنیم، کارشناسان بحث می‌کنند و زمانی که روش پیدا شد به مردم از طریق صداوسیما واقعیت را می‌گوییم. دیروز در مجلس هم با عدد و رقم واقعیت‌ها را گفتیم. با عدد و رقم که نمی‌توان دعوا کرد! این واقعیت است و با این اعداد شما بگویید چه کنیم؟ چرا کارخانه‌ها را نمی‌توانیم برق بدهیم؟ با این همه منابع به کجا رسیدیم که این طور شد؟ غیر از این است که فقط مُسکن زدیم و آرام کردیم؟ ولی واقعیت را حل نکردیم؟ اگر کارخانه کار نکند نمی‌توانیم مالیات را بگیریم و بعد باید باز پول چاپ کنیم و وارد بازار کنیم و این تورم زاست. 5 سال است که تورم 40 درصد را داشتیم و این فاجعه است.
تورم 32/5 درصدی در مهر و آبان
در دو ماهه پاییز تورم نقطه به نقطه عددی ثبت کرده است که از بهمن 1402 به این سو تکرار نشده بود و به تورم نقطه به نقطه5/32 درصدی رسیده ایم.کل تورم ما الان 33 درصد است و تا آخر سال هم در همین محدوده بر اساس نظرها و آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار خواهد ماند. احتمالا شما تورم در یک کالا را دیده اید.
تکیلف 3 میلیارد دلار کسری برای کالاهای اساسی؟
قرار بود به ما برای نهاده‌ها و کالاهای اساسی تا آخر سال 15 میلیارد دلار بدهند کل پولی که تا پایان سال می‌توانیم به دست بیاوریم 12 میلیارد دلار است و 5 میلیارد هم پیش خرید کرده‌اند الان باید هم آن 5 میلیارد را بدهیم و هم سه میلیارد کسری را. حالا ما از مقام معظم رهبری استجازه گرفته‌ایم که از صندوق توسعه برداریم و برای این مدت مشکل را حل کنیم و نگذاریم که قیمت بالاتر برود چون منابعی نداریم.اجازه برداشت از صندوق هم همان مُسکن است. برای سال آینده آنچه که در بودجه دیده‌اند کل پولی که به دست دولت خواهد رسید 12 میلیارد دلار است اما پولی که در سوخت و انرژی و گاز و آب و برق و اینها مصرف می‌کنیم 150 میلیارد دلار است، کدام عاقلی این کار را می‌کند که ما می‌کنیم؟
کاهش 20 میلیونی قدرت خرید در 13 سال
قدرت خرید مردم ما در سال 90 بیش از 70 میلیون تومان بوده است که الان 20 میلیون کاهش یافته است و اگر همین راه را برویم روز به روز بدتر می‌شود، باید درمان شود.
فعلا قرار شده است که دکتر عارف جلوی روند قبلی را بگیرد. ما برای خرید گندم پولی نداشتیم مجبور شدیم از مقام معظم رهبری اجازه بگیریم و از صندوق بر خلاف قانون منابع لازم را برداریم تا پول گندم کار را بدهیم. در قانون 160 هزار میلیارد برای پرداخت به گندم کاران بودجه مصوب شده بود در حالی که ما 220 هزار میلیارد نیاز داشتیم، علاوه بر این باید قانون را اصلاح می‌کردیم که از گندم کاران گندم را بخریم. واقعیت با عدد و رقمی که نوشته شده بود همخوانی نداشت.
اضافه کار پرستاران 25 هزار تومان؟
برای اضافه کاری شبانه به پرستاران هر ساعت 25 هزار تومان می‌دهند، چه کسی برای این مبلغ کار می‌کند؟ پرستاران حق داشتند که اعتراض می‌کردند، ما با کلی بحث، مُسکنی زدیم و اضافه کاری را به هشتاد هزار تومان در ساعت افزایش دادیم. منابع آن را از جایی تأمین کرده‌ایم که بدهیم اما با این کارها، مساله درست نمی‌شود. این که چگونه این ناترازی را می‌توان حل کرد موضوع ساده‌ای نیست.
سرانه یارانه 90 میلیون تومان است
اگر آن مبلغی که برای یارانه‌ها و سوخت و گاز و برق و آب می‌دهیم را تبدیل به ریال کنیم سرانه هر نفر90 میلیون تومان می‌شود. ما اکنون این پول را می‌دهیم ولی هیچ چیزی به هیچ کسی نمی‌رسد، اگر بتوانیم این را مدیریت کنیم و بتوانیم مراقبت کنیم! باید برای این کار نقشه راه نوشته شود که چکار کنیم که صدمات و عوارضش ایجاد نشود ولی برکاتش به جامعه برسد، این طور نیست که نسخه اش به این سادگی باشد.
ما وعده داده بودیم یک میلیون مسکن بسازیم؟ چرا نشد؟ چرا با مردم صادقانه صحبت نمی‌کنیم، هر آدمی که مدعی است می‌تواند بسم الله! بیاید و بگوید و ما نوکری اش را می‌کنیم. 800 هزار نفر برای مسکن ثبت نام کرده اند، 400 هزار نفر وام گرفته اند، این وام با آنچه باید بسازند بالای هزار همت نیاز دارد. از کجا می‌خواهند بیاورند؟
پیش خور شدن 5 میلیارد دلار
اصلا پولی در کار نیست، چقدر پول باید می‌دادند؟ 15 میلیارد دلار! 5 میلیارد هم پول پیشخور کرده اند، چقدر داده اند؟ 12 میلیارد آن هم تا آخر سال. از جای دیگری پول برداشته‌اند به جای دیگری داده‌اند که باید پول آنها را بدهیم، از پول شرکت‌ها برداشته‌اند پیش خور کرده اند. الان عددی که ما می‌توانیم درآمد داشته باشیم 12 میلیارد دلار است، یکی بگوید این مبلغ 20 میلیارد است و دروغ می‌گویید! تازه ما این را با اجازه 15 میلیارد دلار کردیم. ولی اینها مُسکن است، سال آینده درآمد ما اگر اتفاقی نیفتد و ترامپ که آمده کاری نکند 12 میلیارد است. اما ما می‌توانیم مشکل را حل کنیم.
دیپلماسی فعال برای برون رفت از وضع موجود
در این مدت، با رئیس جمهور چین گفتگوهای مفصلی داشتیم و به مصوبات خوبی رسیدیم. اکنون در تلاشیم این مصوبات را عملیاتی و اجرایی کنیم. همچنین قرار است هفته آینده یک گروه کارشناسی از چین به ایران بیاید. با روسیه نیز مذاکرات و همکاری‌هایی داشته‌ایم و معاهدات مختلفی را تنظیم کرده‌ایم. کارشناسان ما نیز این معاهدات را بررسی و بازنگری کرده‌اند تا روند اجرایی شدن آنها تسریع شود.
در حوزه‌های نفت، راه، گاز و برق برنامه‌هایی برای اجرایی شدن در دست داریم. برای پیشبرد این اهداف، خودم چندین جلسه برگزار کردم و از سفرای عراق و روسیه دعوت کردیم تا در ایران حضور یابند. امروز نیز دو نفر از معاونین آنها در گفتگویی که با جناب آقای پوتین داشتیم، گفتند شرکت خواهند داشت. قرار است هفته آینده نمایندگانی از روسیه برای نهایی کردن این توافقات به ایران بیایند.
ما همچنین برنامه‌ریزی کرده‌ایم که این توافقات را یا در نشست اوراسیا یا در بازه زمانی بیستم تا بیست‌وپنجم ژانویه در مسکو به‌صورت رسمی امضا کنیم و فرآیند اجرایی آنها آغاز شود. علاوه بر این، مذاکراتی با هند انجام شده و به توافقات مهمی دست یافته‌ایم. با عراق نیز توافقاتی داشته‌ایم و در حال تلاش برای گسترش همکاری‌ها و ایجاد توافقات بیشتر با کشورهای همسایه و دوستان هستیم تا زمینه‌های مشترک همکاری را تقویت کنیم.
ما در حال کار و تلاش مستمر هستیم تا این ارتباطات و توافقات را عملیاتی کنیم. بسیاری ممکن است بگویند که اینها فقط حرف هستند و اجرایی نمی‌شوند، اما ما گام‌های عملی برداشته‌ایم. به عنوان نمونه، وزیر راه، سرکار خانم دکتر صادق، شخصاً از پروژه‌هایی که باید پیش بروند بازدید کرده‌اند تا اگر مشکلاتی وجود دارد و مربوط به حوزه مسئولیت ماست، فوراً حل شود.
وزیر نیرو در حوزه برق و انرژی، وزیر نفت در بخش گاز و همچنین وزیر راه در زمینه کریدورهای شمال – جنوب، اقدامات گسترده‌ای را در دست اجرا دارند. این پروژه‌ها اگر با حمایت معاهدات و مشارکت‌های بین‌المللی که در حال پیشبرد آنها هستیم اجرایی شوند، می‌توانند بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور را برطرف کنند.
موضوع فیلترینگ حل می شود
بنده خدمت مقام معظم رهبری هم که رسیدم ایشان هم معتقد بودند که به هیچ‌کس نگفته‌اند فیلتر کنید بلکه گفته‌اند مدیریت کنید در حالی که اینها آمده‌اند همه چیز را فیلتر کردند و نارضایتی بزرگی ایجاد شد. حالا چون ما به وفاق معتقدیم در این چارچوب کار را پیگیری می‌کنیم، چون اگر دستور بدهیم دوباره دعوا شروع شود و به جای اینکه به نتیجه برسیم هدف اصلی گم می‌شود. در مجموع در حال تلاشیم که با وفاق و همدلی جلو برویم و مقام معظم رهبری هم در جلسه‌ای که خدمتشان بودیم فرمودند که بالاخره این بحث فضای مجازی را به نحوی حل کنید، اکنون ما منتظریم این گروه هم روی گزینه مطرح شده در جلسه سران کار کنند پس از تصویب به مرحله اجرا بگذاریم.
مخالفت تلویحی با قانون حجاب و عفاف
در این رابطه خیلی بحث داریم و گفتگو کردیم. می‌خواستند در اوایل آغاز بکار دولت آن را اجرا کنند اما از آنجا که برای بنده به عنوان مجری قانون خیلی سوال‌ها و ابهام‌ها در این رابطه وجود داشت به این نتیجه رسیدیم که امکان اجرای آن به این سادگی نیست. یعنی ما می‌خواهیم یک چیزی را درست کنیم ممکن است با این مداخله کلی چیزهای دیگر را خراب کنیم. حالا قرار است گفتگو کنیم و ببینیم روند قضیه را به چه شکلی می‌توانیم تعامل کنیم که هم آن اصول و ارزش اعتقادی خودمان را داشته باشیم، هم کاری نکنیم که آن وفاق و همدلی جامعه را به هم بزنیم.
می‌گویند اگر کاری را می‌خواهید خراب کنید خوب به آن حمله نکن بد از آن دفاع کن! اگر قرار باشد کاری را می‌خواهم انجام دهم نتوانم خوب اجرا کنم و بد دفاع کنم ممکن است خیلی بدتر شود. باید حداقل آن کسانی که می‌خواهند این کار را بکنند آن مهارت، توانمندی، باور و اعتقاد را داشته باشند که یک چنین بستری را من در سیستم اداری خودم آماده نمی‌بینم و یک چنین رفتاری را یک مقدار مسئله‌دار می‌بینم، حالا باید بنشینیم گفگو کنیم و ببینیم به چه شکلی این اتفاق می‌افتد.
یک مثال می‌زنم. مثلا من راننده اسنپ هستم، یک خانمی می‌آید سوار می‌شود حجابش آن نیست که می‌خواهند هم من و هم او را جریمه خواهند کرد، مرا از زندگی ساقط می‌کنند، او به من چه ربطی دارد؟ مثال دیگر، من مثلا یک غذاخوری دارم یکی می‌گوید افراد با فلان پوشش را راه نده و اگر راه داد او را جریمه کنند آیا این را جامعه خواهد پذیرفت؟ با این روش امکان‌پذیر است؟ به این سادگی نیست، ما نباید کاری کنیم که حتی کسانی که به این موضوع ارتباطی ندارند را هم ناراضی کنیم. روش حل مسئله از مدرسه شروع می‌شود، ما اینها دستمان بوده نتوانستیم آموزش دهیم حالا به اینجا رسیده می‌خواهیم با این حرفها اصلاح کنیم، می‌شود؟
انتهای پیام
