یک بام و دو هوا برای خودروسازان خصوصی و دولتی

به گزارش نماد اقتصاد، موفقیت برخی از شرکت‌های خودرسازی خصوصی در سال‌های اخیر با وجود اعلام مکرر زیان‌ده بودن دو غول بزرگ خودروساز دولتی که همواره مطالبه سیاست‌های حمایتی دولتی در بخش‌های دولت هستند، نشان از وجود افراد حقیقی یا حقوقی و یا نهادهایی در لایه‌های مختلف حاکمیتی دارد که بیش از آنچه که در اندیشه‌ی منافع ملی از طریق رشد صنعت خودرو باشند، در فکر انتفاع شخصی هستند که وجود چالش‌هایی مانند بوروکراسی، مدیریت ناکارآمد، فقدان انگیزه و … شرایط را برایشان هموار می‌سازد، این درحالی است که با نگاهی به گزارش عملکرد برخی از شرکت‌های خصوصی، بدون حمایت‌های دولتی و …       درمی‌یابیم که امکان فعالیت و سودده بودن حتی در شرایط دشوار کنونی و تشدید تورم می‌توان در تولید و فروش موفق و سودده بود و به این ترتیب تحلیل‌گران بر این باورند که دیگر خودروسازان ایرانی با الگو گرفتن از این شرکت‌ها می‌توانند مسیر رشد پایدارتری را دنبال کنند و با ارتقای کیفیت و خدمات خود، رقابت‌پذیری در سطح ملی و بین‌المللی را افزایش دهند.

تعبیر گلایه همیشگی دو غول خودروساز ایرانی از زیاندهی در بازار خودرو

به گزارش پایگاه خبری نماد اقتصاد، بازار خودروی ایران در سال‌های اخیر با  چالش‌های زیادی روبرو بوده است و در این میان دو شرکت بزرگ خودروساز دولتی، یعنی سایپا و ایران خودرو، به عنوان بازیگران اصلی این صنعت شناخته می‌شوند که با وجود حمایت‌های دولتی و تعیین ردیف بودجه‌هایی در قالب‌های مختلف، همواره بر زیان‌ده بودن و مقرون به صرفه نبودن فعالیت در شرایط تحریمی تاکید می‌کنند. این درحالی است که سایپا و ایران خودرو، به عنوان دو غول خودروسازی دولتی، همواره از حمایت‌های مالی و سیاسی دولت بهره‌مند بوده‌اند. این حمایت‌ها شامل تسهیلات بانکی، معافیت‌های مالیاتی و همچنین تعیین قیمت‌های دولتی برای محصولات این شرکت‌ها می‌شود. به گفته کارشناسان؛ این وابستگی به حمایت‌های دولتی، باعث شده است که این دو شرکت نتوانند به طور کامل به نیازهای بازار پاسخ دهند و در رقابت با برندهای خارجی با چالش‌های جدی مواجه شوند.

تلاشی مضاعف خصوصی‌ها در بازار انحصاری

در حالی که شرایط فعالیت و تولید به گفته‌ی خودروسازان دولتی بسیار دشوار و با بازده منفی همراه است، برخی از شرکت‌های خصوصی مانند؛ گروه خودروسازی بهمن بهمن به عنوان یک خودروساز خصوصی، تاکنون توانسته است بدون بهره‌گیری از حمایت‌های دولتی، به موفقیت‌های قابل توجهی دست یابد. این شرکت با تمرکز بر کیفیت و نوآوری، توانسته است محصولات خود را به بازار عرضه کند و سهم بازار خود را افزایش دهد. بهمن با استفاده از استراتژی‌های بازاریابی مؤثر و توجه به نیازهای مشتریان، توانسته است در برابر رقبای دولتی خود ایستادگی کند.

تبعات وابستگی‌های دولتی صنعت خودرو

این گزارش حاکی است؛ وضعیت کنونی صنعت خودروسازی ایران نشان می‌دهد که وابستگی به حمایت‌های دولتی می‌تواند مانع از رشد و پیشرفت واقعی شرکت‌های دولتی شود. در حالی که شرکت‌های خصوصی با اتکا به خلاقیت و نوآوری، توانسته‌اند در بازار رقابتی موفق عمل کنند. این موضوع می‌تواند به عنوان یک درس برای سیاست‌گذاران و مدیران صنعت خودرو در ایران مطرح شود تا به سمت ایجاد شرایط رقابتی‌تر و حمایت از نوآوری حرکت کنند.

طبق آخرین گزارشی که ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو تحت عنوان صورت‌های مالی تلفیقی به بورس ارائه داده‌اند، مجموع زیان انباشته آنها به ۲۴۵هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان رسیده است. خودروسازان بزرگ کشور همچنین در سال گذشته ۶۲ همت زیان کرده‌اند که رشد ۲۲ درصد را نسبت به ۱۴۰۱ نشان می‌دهد. فریز ۱۴ماهه قیمتی دلیل رشد زیان است. این درحالی است که به‌رغم تاکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی بر ضرورت واگذاری سهام شرکت‌های خصوصی به خصوص ایران خودرو، تاکنون هیچ اقدامی جهت بهبود عملکرد این خودروسازان انجام نشده است و همچنان هزینه‌های بالای مدیریت دولتی و ناکارآمدی آنها به خلق مشکلات بزرگتری در سطوح مختلف می‌شود.

مقایسه‌ای با اتکاء به آمار

به گزارش نماد اقتصاد، با نگاهی به عملکرد شرکت خودروسازی بهمن در سال‌های گذشته در می‌یابیم که این شرکت با وجود قرارگیری در شرایط دشوار و بدون بهره از حمایت‌های سیاسی – اقتصادی دولتی توانسته است، شاخص‌های تولید، رشد خود را در سال‌های اخیر به خوبی ارتقاء بخشد. به عنوان مثال شرکت‌های گروه بهمن در تمامی شاخص‌های زیرساختی و فروش رشد داشته‌اند. شرکت بهمن موتور سال 1401 حدود 30886 دستگاه خودرو تولید داشته که این عدد در سال 1402 به عدد 39027 دستگاه افزایش یافته است.

به گفته کارشناسان، این میزان از پیشرفت بدون حمایت‌های دولتی در بازار انحصاری از یک شرکت خصوصی، نشان از ظرفیت برای بهبود فعالیت و کسب سود معقول بدون بهانه‌های زیانده بودن و … دارد.

شاخص‌های فروش خودروسازی بهمن در چندسال اخیر

شاخص فروش گروه خودروسازی بهمن و شرکت‌های تابعه در سال‌های اخیر، حکایت از حضور فعال این شرکت در بازار رقابتی ایران دارد. گزارش عملکرد اعلام شده، شرکت‌های تابعه گروه خودروسازی بهمن، در سال گذشته، بیانگر روند صعودی پیوسته از سال‌های 1395 تا سال 1402 است.

بر اساس این گزارش، میزان فروش خالص شرکت‌های تابعه گروه خودروسازی بهمن از سال 1395 تا سال 1402، از روند صعودی پیوسته برخوردار بود است . ارقام اعلام شده حاکی است؛ فروش از حدود ۲۰,۷۳۷ میلیارد ریال در سال ۱۳۹۶ به بیش از ۲۴۴,۹۷۳ میلیارد ریال در سال ۱۴۰۲ رسیده است. این افزایش چشمگیر در فروش نشان‌دهنده رشد مستمر و موفقیت‌آمیز شرکت در به دست آوردن سهم بیشتر از بازار است. چنین رشد پایداری می‌تواند نتیجه عوامل مختلفی مانند بهبود کیفیت محصولات، تنوع محصولات، افزایش مشتریان و توسعه زیرساخت‌های فروش باشد.

همچنین، بر اساس نمودار منتشره از سوی این شرکت، گروه بهمن در شاخص رشد فروش در میان ۱۰۰ شرکت برتر ایران نیز از جایگاه مطلوبی برخودار بوده است. بر این اساس در سال ۱۳۹۶ رتبه این شرکت ۳۵ بوده، که پس از کاهش به رتبه ۹۴ در سال ۱۳۹۷ از سال ۱۳۹۸ به بعد شاهد بهبود چشمگیری است، به طوری که در سال ۱۴۰۰ به رتبه ۱۷ و در سال ۱۴۰۱ به رتبه ۷ رسیده است. این روند صعودی در رتبه‌بندی بیانگر بهبود عملکرد و رشد سریع شرکت در حوزه فروش است. تغییرات مثبت در این شاخص نشان‌دهنده‌ی مدیریت قوی و کارآمد در جهت بهبود وضعیت فروش و توسعه شرکت است.

براساس آمار اعلام شده در بخش شاخص فروش نمایش نیز گروه خودروسازی بهمن در بین 100 شرکت برتر کشور در این صنعت از فراز و فرودهایی حکایت می‌کند.  در این بخش نیز یک روند نوسانی مشاهده می‌شود که این شرکت از رتبه ۶۰ در سال ۱۳۹۶ به رتبه ۴۱ در سال ۱۴۰۱ رسیده است. در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸، این رتبه به دلیل برخی چالش‌ها به ۹۵ رسیده؛ اما پس از آن شاهد بازگشت و بهبود بوده‌ایم. این بهبود در رتبه‌بندی شاخص فروش نشان از بازگشت گروه بهمن به روند رشد و تثبیت موقعیت رقابتی آن دارد.

جذب بیشتر سهم بازار حاصل روحیه رقابت‌پذیری

در مجموع نمودار عملکرد گروه خودروسازی بهمن طی چندین سال اخیر در بخش فروش، شاخص رشد فروش و فروش خالص، به وضوح بیانگر رشد و توسعه مداوم گروه بهمن در سال‌های اخیر است. افزایش میزان فروش خالص، بهبود جایگاه در شاخص رشد فروش و صعود در رتبه‌بندی شاخص فروش نشان‌دهنده حرکت موفقیت‌آمیز این شرکت در جهت بهبود رقابت‌پذیری و جذب بیشتر سهم بازار است.

به نظر می‌رسد؛ این رشد پایدار احتمالاً حاصل عواملی همچون استراتژی‌های بازاریابی موفق، ارتقای کیفیت محصولات، افزایش تنوع محصول و بهبود رضایت مشتریان است. به طور کلی می‌توان گفت؛ این آمارها نویدبخش آینده‌ای روشن برای گروه بهمن هستند و نشان می‌دهند که با برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح، می‌توان در یک محیط رقابتی نیز به موفقیت‌های بزرگی دست یافت.

به این ترتیب می‌توان اقرار کرد که گروه بهمن یکی از شرکت‌های موفق در صنعت خودروسازی ایران است که توانسته جایگاه قابل توجهی در بازار به دست آورد و در مقایسه با سایر خودروسازان داخلی مانند ایران‌خودرو و سایپا، مسیر رشد و توسعه متفاوتی را پیموده و در سال‌های اخیر بهبود چشمگیری در شاخص‌های فروش و رشد خود داشته است که بنابراظهار کارشناسان می‌تواند به عنوان یک الگوی موفق برای دیگر خودروسازان قرار گیرد.