با بازگشت ترامپ به کاخ سفید، نظم نوین جهانی به کدام سو خواهد رفت؟
به گزارش نماد اقتصاد، پیروزی چشمگیر دونالد ترامپ او را به یکی از تاثیرگذارترین روسای جمهور آمریکا پس از فرانکلین روزولت تبدیل کرده است. ترامپ پس از شکست کامالا هریس، نه به طور کم بلکه با اختلافی زیاد، به عنوان چهلوهفتمین رئیس جمهور آمریکا شناخته خواهد شد و اولین کسی است که پس از گروور کلیولند در سال ۱۸۹۲ دو دوره غیرمتوالی را به دست آورده است. این دستاورد ترامپ، یک دوره جدید سیاسی را برای آمریکا و جهان تعریف کرده است.
دوره ترامپ به واسطه تغییرات تکنولوژیک و تجزیه رسانهها به وقوع پیوست، در زمانی که مرز بین قانون و سیاست و سیاست و سرگرمی در حال محو شدن بود. اما این دوره، در عین حال بازگشتی به ایدههای قدیمی آمریکاست. پیش از آنکه جنگ علیه فاشیسم، فرانکلین روزولت را به این باور برساند که منافع کشورش در ایجاد نظم و رفاه جهانی است، آمریکا نسبت به مهاجرت بیمیل، نسبت به تجارت بیاعتماد و نسبت به درگیریهای خارجی بدبین بود. در دهههای ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ این نگرشها روزهای تاریکی را به همراه داشت و ممکن است دوباره چنین شود.
دلایل پیروزی ترامپ در انتخابات
پس از پیروزی روز سهشنبه، ترامپ به احتمال زیاد کنترل واشنگتن را به دست خواهد آورد. در انتخاباتی که قرار بود رقابت نزدیکی باشد، ترامپ نه تنها اکثر ایالتهای سرنوشتساز را برد، بلکه به لطف تغییرات گسترده در ایالتهایی که کمتر در تردید بودند، مثل فلوریدا، نیوجرسی و نیویورک، موفق به کسب آرای مردمی شد. به ویژه حمایت مردان لاتینتبار از ترامپ رشد چشمگیری داشت، و زنانی که انتظار میرفت به هریس رای دهند، نیز به او گرایش پیدا کردند. پیروزی ترامپ با بازگشت اکثریت جمهوریخواهان در سنا و احتمال حفظ مجلس نمایندگان کامل خواهد شد.
دموکراتها پس از این انتخابات به دنبال دلایل شکست خواهند بود و به نظر میرسد دلایل متعددی برای این ناکامی وجود داشته باشد. بسیاری از نظرسنجیها نشان میداد که کشور در دوران جو بایدن در مسیر اشتباهی پیش میرود و رایدهندگان هرگز بایدن را برای تورم که از تابستان ۲۰۲۱ آغاز شد، نبخشیدند. علاوه بر این، سیاستهای فرهنگی دولت بایدن نیز که از دید بسیاری از آمریکاییها با ارزشهایشان همخوانی نداشت، به ویژه در موضوعات مربوط به جنسیت، لطمه شدیدی به او وارد کرد.
تأثیرات بینالمللی پیروزی ترامپ
پیروزی ترامپ نشان داد که دیدگاههای او به طور گستردهای مورد حمایت مردم آمریکا قرار دارد. او از رقابتهای حزبی به عنوان پایه سیاستهای خود استفاده کرد و با نسبت دادن القاب توهینآمیز به مخالفان خود، بدبینی و ناامیدی نسبت به دموکراسی را در میان مردم ترویج کرد. ترامپ نماینده جنبش “اول آمریکا” و مخالفت با سیاستهای بینالمللی معمول بود که برای دههها در کاخ سفید حاکم بودند. این هفته، بسیاری از آمریکاییها آگاهانه این دیدگاه را پذیرفتند.
اگر ترامپ نظم قدیمی را تخریب کرده است، چه چیزی جایگزین آن خواهد شد؟
در حالی که آمریکا پیشتر از تجارت آزاد حمایت میکرد، ترامپ بهطور کامل به دوران حمایتگرایی قبل از جنگ بازخواهد گشت. او به شدت به تعرفهها معتقد است و معتقد است که کسریهای تجاری نشانهای از بهرهکشی دیگر کشورها از آمریکا است. در دوران او، آمریکا به احتمال زیاد بیشتر هزینه خواهد کرد، چرا که او و حزبش به دنبال کاهش مالیاتها هستند که این مسئله به کسری بودجه میافزاید. او همچنین قول داده که از قوانین و مقررات دست و پاگیر خواهد کاست و این موضوع ممکن است به نفع حامیان او باشد.
سیاست خارجی ترامپ؛ معامله به جای اتحاد
در دهههای بعد از روزولت، سیاست خارجی آمریکا بر مبنای اتحادهای طولانیمدت بود. اما ترامپ تمایل دارد هر برخوردی را به یک معامله تلقی کند که در آن باید سودی حاصل شود. او مدعی است که آنقدر غیرقابل پیشبینی است که دشمنان آمریکا از هر اقدامی پرهیز خواهند کرد. او ممکن است بتواند توافقی با ولادیمیر پوتین درباره اوکراین به دست آورد که به حضور تانکهای روسی در کییف منجر نشود و همچنین به ایران فشار وارد کند یا چین را از سلطه نظامی بر آسیا بازدارد.
با این حال، هزینههای این عدم پیشبینی برای متحدان آمریکا، به ویژه در اروپا، بسیار بالاست. اگر آنها حس کنند که نمیتوانند برای حمایت در زمان تهدید به ترامپ اعتماد کنند، خودشان به دنبال تامین امنیت خواهند رفت و شاید مجبور شوند هزینههای بیشتری برای دفاع از خود بپردازند. در نبود حمایتهای آمریکا، احتمال دارد که کشورهایی به دنبال سلاحهای هستهای باشند.
تغییر جایگاه آمریکا در جهان
رهبری جهانی آمریکا علاوه بر قدرت نظامی، از طریق الگوی سیاستهای داخلی و بینالمللی آن نیز تثبیت شده بود. آنچه در دوران ترامپ تغییر میکند، نه صرفاً زیر پا گذاشتن قوانین بلکه تبدیل آن به یک هنجار است. پیروزی ترامپ ممکن است به الهامگیری رهبران مشابه در سراسر جهان منجر شود. همانطور که جیر بولسونارو در برزیل و مارین لوپن در فرانسه به نوعی تحت تأثیر ترامپ هستند، این پیروزی ممکن است موج جدیدی از پوپولیسم ملیگرا را در جهان ایجاد کند.
بهرغم تغییرات سیاسی، اقتصاد آمریکا همچنان از رقبای جهانی خود پیشی میگیرد و در حوزههایی مانند هوش مصنوعی پیشرو است. اما در صورت عدم توجه به منافع بلندمدت جهانی، آمریکا با چالشهای جدیدی روبهرو خواهد شد. اگر ترامپ به سیاست “آمریکا اول” خود ادامه دهد و از مسئولیتهای بینالمللی شانه خالی کند، این دنیا است که باید بهای آن را بپردازد، و ممکن است آمریکا نیز در نهایت با پیامدهای این تصمیمات روبهرو شود.
منبع: جهان صنع