ارز تولید خودرو کجاست؟
به گزارش نماد اقتصاد، روند تخصیص ارز حالا این سوال را مطرح کرده که چرا ارز به‌کفایت در اختیار تولید نیست و اینکه ارز تولید کجاست؟
وزارت صمت در اواخر سال گذشته دستورالعمل ۸۰ماده‌ای به منظور تشریح نحوه انجام و تایید ثبت سفارشات ارزی واحدهای تولیدی بازرگانی و سهمیه ارزی سال ۱۴۰۳ تهیه کرده که در این دستورالعمل متوسط ارزبری سبد خودروهای تولیدی مشخص شده است.
در دستورالعمل وزارت صمت که در دولت سیزدهم تهیه شده و ظاهرا دولت چهاردهم نیز به آن پایبند است، سهمیه ارزی هر خودرو با عمق داخلی‌سازی مورد اشاره قرار گرفته است. به عنوان نمونه تاکید شده که برای «انواع خودروی سواری و وانت‌بار با عمق تولید داخل بیش از ۵۰درصد» سههزار و ۵۰۰دلار اختصاص پیدا خواهد کرد. بدین معنا که به هر خودرویی که عمق داخلی‌سازی بالا داشته باشد سههزار و ۵۰۰دلار اختصاص می‌یابد. این در شرایطی است که برای هر خودرویی که به صورت مونتاژ در کشور تولید می‌شود (CKD)، برای هر خودروی تولیدی ۹هزار و ۵۰۰دلار اختصاص پیدا خواهد کرد.
وزارت صمت پیش‌بینی کرده تا انتهای سال جاری ۱۳میلیارد دلار به صنعت خودرو تخصیص داده می‌شود. طبق آخرین اطلاعات بانک مرکزی تا ۲۶شهریورماه امسال ۴.۲میلیارد دلار ارز نیمایی و حاصل از صادرات به صنایع حملونقل تخصیص داده شده است.
آنچه مشخص است بیشتر ارز صنایع حملونقل به خودروهای مونتاژی و بعد از آن موتورسیکلت اختصاص یافته و خودروهایی که ۵۰درصد به بالا داخلی‌سازی دارند، سهم کمتری در ۴.۲میلیارد دلار مصرفی در صنایع حملونقل دارند.
حالا خودروسازان نسبت به آنچه سهمیه ارزی برای تولید خودروها خوانده شده انتقاد کرده و معتقدند سهمیه در‌نظرگرفته‌شده کفاف تولید خودرو را نمی‌دهد. وزارت صمت به خودروسازان تاکید کرده که ارز بیشتری، خارج از آنچه برای گروه‌های خودرویی در نظر گرفته، تخصیص نخواهد داد. به عنوان مثال برای خودروهای مونتاژی، وزارت صمت ۹هزار و ۵۰۰دلار اختصاص داده است؛ اما اگر خودرویی ۱۲هزار دلار ارزبری داشته باشد، وزارت صمت مازاد ارزی را به خودروساز نخواهد داد.
بااین‌حال، آنچه مورد انتقاد خودروسازان واقع شده، تخصیص ارز ۹هزار و ۵۰۰دلاری به قطعات منفصله انواع خودروی سواری و وانت‌بار (CKD) است. خودروسازان عنوان می‌کنند خودروهای مونتاژی تولید‌شده حدود ۱۵هزار دلار ارزبری دارند و اگر خودرویی با ارز تخصیصی وزارت صمت تولید شود با امکانات و کیفیت متفاوت به بازار عرضه خواهد شد. اما پاسخ وزارت صمت در این زمینه قابل‌توجه است، چرا که مسوولان صنعتی معتقدند مونتاژکاران بهتر است داخلی‌سازی قطعات را افزایش دهند تا در این زمینه با مشکلی روبه‌رو نشوند. آنچه مسلم است کاهش ارزبری خودروها با شیب تند به‌خصوص برای خودروهایی که تیراژ پایین دارند، در مدت‌زمان کوتاه امکان‌پذیر نیست. در این زمینه خودروسازان معتقدند اختصاص ۹۵۰۰دلار برای سی‌کی‌دی کلیه سواری‌سازها یا ۱۶هزار‌دلاری برای سی‌کی‌دی کامیونت‌ها با برندهای چینی و کره‌ای غیرکارشناسی است.
خودروسازان اما ارقام دیگری را برای دریافت ارز عنوان می‌کنند؛ به عنوان نمونه تاکید دارند برای محصولاتی که از مبدا غیرچینی، یعنی اروپایی و کره‌ای، قطعات آن وارد می‌شود لااقل ۳۰درصد بیشتر از قطعات مشابه چینی باید ارز اختصاص پیدا کند. این در شرایطی است که وزارت صمت تاکنون به درخواست خودروسازان توجهی نداشته و طبق جدولی که برای تخصیص ارز به خودروها تعیین شده، عمل کرده است. این امر حالا به چالش اصلی کاهش تولید خودرو در خودروسازی‌ها تبدیل شده است.
منبع: دنیای اقتصاد
