بانک‌های ارائه دهنده چک الکترونیک در سال جاری
به گزارش نماد اقتصاد، ۱۱ آبان ۱۴۰۱ بود که از چک الکترونیکی رونمایی شد. ابزار پرداختی که بر اساس تبصره الحاقی به ماده یک قانون صدور چک مصوب سال ۱۳۹۷، امکان صدور آن به صورت قانونی فراهم شد. این نوع چک نیز مشمول قوانین و مقررات مرتبط با چک‌های کاغذی قرار گرفت.
چک الکترونیکی که آمنه نادعلی‌زاده، مدیر اداره توسعه و تدوین مقررات نظام‌های پرداخت بانک مرکزی با ارائه آماری گفت: از ابتدای رونمایی چک الکترونیکی یعنی آبان سال ۱۴۰۱ تاکنون حدود ۲۵۰ هزار فقره چک دیجیتال صادر شده. حدود ۲۰۰ هزار فقره از این چک‌ها هم نقد شده است.
این مقام مسئول در ادامه اظهار کرد: درحال‌حاضر ۱۲ بانک از جمله بانک صادرات، تجارت، پارسیان، رفاه، کشاورزی، پاسارگاد، رسالت، ملت، گردشگری، توسعه صادرات، توسعه تعاون و ملی خدمت چک الکترونیکی را ارائه می‌دهند.
پیش از این هم مهران محرمیان معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی گفته بود: درحال‌حاضر هر بانکی که دسته چک الکترونیکی به مشتری خود می‌دهد. آن مشتری، برگه چک را صادر می‌کند و به ذی نفع می‌دهد. اگر ذی نفع یا گیرنده چک از طریق ابزارهای الکترونیکی همان بانک اقدام کند، می‌تواند وصول چک را به صورت کاملا غیر حضوری انجام دهد.
او افزود: چک‌های الکترونیک فعلا در بانک صادرکننده قابل پذیرش است. اما به‌تدریج با پیاده‌سازی کامل فرآیندها، امسال در سایر بانک‌ها نیز چک‌های الکترونیک نقدپذیر خواهد شد.
اما آیا بناست بانک جدیدی خدمت چک الکترونیکی را ارائه دهد؟ در همین رابطه آمنه نادعلی‌زاده، مدیر اداره توسعه و تدوین مقررات نظام‌های پرداخت بانک مرکزی پاسخ داد: بله. ۳ بانک آینده، مسکن و سپه در صف تست و آزمون و انجام اقدامات فنی هستند. در صورتی که آزمون‌ها موفق باشد می‌توانند سرویس‌ها را دریافت و خدمت را ارائه دهند.
تکمیل فرآیند چک
پیش از این هم محمد نوری کارشناس امور چکی گفته بود: چک الکترونیکی آخرین حلقه نهایی جهت تکمیل شدن فرآیندهای مربوط به چک است. که در قانون پیش‌بینی شده است. به عبارتی چک الکترونیکی ابزاری جدید است. اگر در ابتدای کار خیلی از بانک‌ها آن را ارائه نکنند در واقع سرعت حرکت آن کاسته می‌شود. اساسا به شکل صحیحی پا نمی‌گیرد. بنابر این ارائه خدمت چک الکترونیکی توسط بانک برای شکل گیری و پا گیری آن بسیار ضرورت دارد. باید به این فرآیند سرعت بخشید.
در ادامه هم محرمیان معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی تاکید کرد: اکنون ۱۲ بانک مجهز به سیستم صدور چک های جدید الکترونیکی هستند. به‌تدریج همه بانک‌ها به این سیستم مجهز می‌شوند. همچنین تمام بانک‌ها درحال‌حاضر مجهز به سیستم پذیرش چک الکترونیک هستند. بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته چک کاغذی تا سه سال آینده در شبکه بانکی حذف و چک الکترونیکی جایگزین می‌شود.
به گفته کارشناسان این ابزار معاملاتی دارای مزیت‌های مختلفی از جمله امکات حذف دخل و تصرف است. موردی که فرزانی کارشناس اقتصادی با اشاره به آن مطرح کرد: این نوع چک جذابیت‌های خودش را دارد. تسریع در صدور چک، حذف دخل، تصرف و جعل توسط دارنده چک و کاهش مراجعه حضوری از مزیت‌های آن محسوب می‌شود. اقدام به صدور چک‌های الکترونیکی و استفاده از فناوری اطلاعات در مبادلات سبب کاهش هزینه‌های مبادلاتی می‌شود. همچنین تسریع و شفافیت در معاملات را می‌تواند به همراه داشته باشد که این مورد می‌تواند به اقتصاد کشور کمک کنند.
در ادامه هم سیاوش غیبی پور دیگر کارشناس اقتصادی می‌گوید: افزایش شفافیت در حوزه معاملاتی که با چک‌های جدید الکترونیکی شکل می‌گیرد. علاوه بر مزیت‌هایی که برای خود افراد دارد در بحث‌های مالیاتی هم به کمک دولت خواهد آمد. همچنین می‌تواند به رونق معاملات و حتی کاهش بار ترافیکی و صرفه جویی در زمان و هزینه‌ها نیز کمک شایانی کند امکان جعل را از بین می‌برد.
