مازوت سوزی؛ بین وعده‌ها و واقعیت
مازوت، سوختی آلوده و اجتناب‌ناپذیر؟
مازوت، سوختی پرگوگرد و به شدت آلاینده است که استفاده از آن، هوا را با ذرات معلق و گازهای سمی پر می‌کند. در نتیجه، شهروندانی که قبلاً هم با آلودگی هوا دست‌وپنجه نرم می‌کردند، حالا با مشکلات بیشتری از جمله بیماری‌های تنفسی مواجه شده‌اند. با این حال، مسئولان نیروگاه‌ها می‌گویند که کمبود گاز طبیعی و ضرورت تامین برق آن‌ها را مجبور به سوزاندن مازوت کرده است.
دستوری که در عمل به جایی نرسید
علی‌رغم دستور رئیس‌جمهور برای توقف مازوت سوزی در سه نیروگاه در اراک، کرج و اصفهان، گزارش‌ها نشان می‌دهند که در برخی نیروگاه‌ها مازوت‌سوزی از سر گرفته شده است. چرا؟ به گفته مسئولان، فصل سرما و افزایش مصرف گاز طبیعی برای گرمایش، تأمین گاز نیروگاه‌ها را به چالش کشیده است. آن‌ها می‌گویند “یا مازوت بسوزانیم، یا برق قطع شود”؛ اما آیا این تنها راه است؟
واکنش‌های منتقدانه
فعالان محیط‌زیست به شدت نسبت به این روند انتقاد دارند و می‌گویند: این تصمیمات نیم‌بند، بیشتر شبیه مسکن‌های موقت هستند. اگر زیرساخت‌های انرژی پایدار ایجاد نکنیم، همیشه گرفتار این چرخه معیوب خواهیم بود.”
شکایت محیط زیست از دستگاه‌های متخلف در مازوت‌سوزی
به گزارش نماد اقتصاد، در پی انتشار اخباری مبنی آغاز مجدد مازوت سوزی در نیروگاه‌هایی که مازوت‌سوزی در آن‌ها ممنوع شده بود، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست از انجام اقدام قضایی علیه وزارتخانه‌های متخلف خبر داد.
صدیقه ترابی، با بیان اینکه ۱۴ نیروگاه در کشور از نوع بخاری هستند و امکان مازوت‌سوزی دارند، اظهارکرد: کل ظرفیت سوخت این سه نیروگاه در مقابل کل نیروگاه‌های که امکان مازوت‌سوزی دارند، حتی زمانی که با حداکثر ظرفیت کار کنند، کمتراز ۵ درصد است بنابراین انتظار داشتیم این مصوبه که دستور رییس جمهوری را به همراه داشت و آقای قائم‌پناه به عنوان رییس کارگروه ملی آلودگی هوا آن را اعلام کرد، امسال رعایت شود.
معتقدیم وزارتخانه‌های نیرو و نفت در زمینه‌هایی مانند مدیریت مصرف تلاشی انجام ندادند و بر اساس قانون هوای پاک حتی اگر مجبور به استفاده از مازوت برای تولید برق شوند، باید سوختی را استفاده کنند که آلاینده‌های منتشره در حدود مجاز انتشار آلاینده‌های هوا باشد. در این زمینه نیز وظایفشان را انجام نداده‌اند بنابراین به‌طور قطع سازمان حفاظت محیط زیست اقدام قضایی خواهد کرد.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست اضافه کرد: در قانون پیش‌بینی شده است که اگر نیروگاه‌ها قصد استفاده از مازوت یا سوخت سنگین را دارند وزارت نفت باید نسبت به گوگردزدایی از مازوت اقدام کند. بر اساس استاندارد ملی میزان درصد جرمی سوخت سنگین باید کمتر از ۰.۸ درصد باشد، در حالی که مازوت در حال استفاده ۳.۵ درصد جرمی گوگرد دارد، بنابراین با مصرف هر میلیون لیتر مازوت، حدود ۳۵ تن گوگرد وارد هوا می‌شود. وزارت نفت می‌توانست گوگردزدایی کند و سال‌هاست که قرار است این کار را اجرایی کند. وزارت نفت باید سوخت مازوت کم‌سولفور را در اختیار نیروگاه‌ها قرار دهد.
ترابی در پایان گفت: وزارت نیرو موظف است که دودکش‌ها را به انواع فیلترها مجهز کند که باعث کاهش این آلاینده در هوا شود. هیچکدام از این دو وزارتخانه وظایف خود را انجام ندادند و متاسفانه بر استفاده از سوخت مازوت در این سه نیروگاه تاکید دارند.
معضل‌های زیربنایی
بحران کنونی نشان‌دهنده مشکلات عمیق‌تر در مدیریت انرژی کشور است. نبود زیرساخت‌های کافی برای تولید و توزیع گاز طبیعی، وابستگی به سوخت‌های آلاینده را اجتناب‌ناپذیر کرده است. از طرفی، نبود سرمایه‌گذاری جدی در انرژی‌های تجدیدپذیر مثل باد و خورشید، گزینه‌های دولت را محدود کرده است.
راه‌حل چیست؟
این بحران نشان می‌دهد که باید به جای تصمیمات مقطعی، به سراغ راه‌حل‌های پایدار از جمله توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر با سرمایه‌گذاری در انرژی باد، خورشید و زمین‌گرمایی، بهینه‌سازی مصرف انرژی با اصلاح ساختارهای مصرف در صنعت و خانگی، ارتقای فناوری نیروگاه‌ها با نصب فیلترها و استفاده از تجهیزات کاهش آلایندگی و مدیریت هوشمند منابع انرژی برای توزیع عادلانه‌تر و کارآمدتر رفت.
فرصت‌ها را از دست ندهیم
تصمیم رئیس‌جمهور برای توقف مازوت‌سوزی، هرچند مثبت و امیدوارکننده بود، اما نیازمند برنامه‌ریزی دقیق‌تر و جدی‌تر است. مردم انتظار دارند که دولت نه تنها در حرف، بلکه در عمل نشان دهد که حفظ محیط‌زیست و سلامت عمومی اولویتی واقعی است، نه شعاری گذرا.
انتهای پیام
